Pinakiel: Definicja i znaczenie
Pinakiel, znany również jako fiala lub sterczyna, to smukły, pionowy element dekoracyjny w architekturze, zazwyczaj zakończony iglicą. Często zdobiony żabkami oraz kwiatonem, występuje w gotyckich i neogotyckich budowlach. W bardziej ozdobnej formie pinakiel przypomina ażurową kapliczkę z maswerkami.
Funkcje pinakiela
Pinakiel pełni nie tylko rolę estetyczną, ale także funkcjonalną. Działa jako dociążenie przypory, kierując siłę rozporu sklepienia w dół, co stabilizuje konstrukcję budynku i chroni ściany przed skrzywieniem.
Zastosowanie pinakieli
- Zwienczenie skarp, naroży wież, wimpergów i szczytów
- Element dekoracyjny w rzemiośle artystycznym (rzeźbiarstwo, snycerstwo, złotnictwo)
- Wykonanie z różnych materiałów: kamień, sztukateria, drewno, metale
- Często spotykany w zwieńczeniach gotyckich nagrobków i ołtarzy skrzyniowych
Przykłady pinakieli
Pinakiele można znaleźć w wielu znanych katedrach, takich jak:
- Katedra św. Barbary w Kutnej Horze
- Katedra w Nantes
- Katedra w Mediolanie
Podsumowanie
Pinakiel to ważny element architektury gotyckiej, łączący funkcje dekoracyjne z inżynieryjnymi, przyczyniając się do stabilności konstrukcji i estetyki budowli.