Pietà Watykańska
Pietà, rzeźba autorstwa Michała Anioła, powstała w latach 1498–1500 i znajduje się w bazylice św. Piotra w Rzymie. Jest to pierwsza z czterech Piet stworzonych przez tego artystę.
Opis Dzieła
Dzieło wykonane jest z marmuru, który Michał Anioł osobiście wybrał w Carrarze. Transport bloku do Rzymu trwał dziewięć miesięcy. Rzeźba przedstawia Maryję trzymającą zdjętego z krzyża Jezusa. Madonna, o nordyckich rysach, emanuje spokojem i harmonią, typową dla renesansowego podejścia do sztuki.
Kompozycja ma kształt piramidy, z głową Marii na szczycie. Rzeźba rozszerza się ku dołowi, a proporcje postaci są celowo zniekształcone, by podkreślić ich charakter. Dzięki temu, dysproporcja między postaciami nie jest wyraźnie zauważalna.
W dziele widoczne są jedynie niewielkie ślady po ukrzyżowaniu Jezusa, a Madonna przedstawiona jest jako młoda kobieta, co budzi różne interpretacje. Młodość Marii może symbolizować czystość lub nawiązywać do literackich inspiracji Michała Anioła. W trzeciej części Boskiej Komedii Dantego, św. Bernard odnosi się do Marii jako „Matko Dziewico, córko swego syna”, co może wyjaśniać młodzieńczy wygląd Madonny.
Rzeźba łączy różne style: piękno ciała Chrystusa kontrastuje z gotycką draperią szat, a naturalistyczne przedstawienie postaci współistnieje z sakralnym nastrojem.
Historia
Rzeźba została zlecona przez kardynała Jeana Bilhères’a dla kaplicy św. Petroneli, gdzie miała być częścią jego nagrobka. Po wystawieniu na widok publiczny, Michał Anioł, zły na przypisanie autorstwa innemu artyście, umieścił na rzeźbie napis wskazujący na swoje autorstwo. Później żałował tej decyzji.
W 1972 roku Pietà została uszkodzona przez mężczyznę, który uderzył rzeźbę młotkiem. Po restauracji dzieło wróciło na swoje miejsce w bazylice, gdzie obecnie jest chronione pancerną szybą.
W Polsce znajdują się kopie Pietà, m.in. w Kościele Imienia Jezus we Wrocławiu oraz w Kościele Matki Boskiej Bolesnej w Poznaniu.
