Pietà – Symbol Litości i Miłosierdzia
Pietà (wł. pietà – „miłosierdzie”, „litość”; łac. pietas – „miłość zgodna z powołaniem”) to przedstawienie Matki Bożej, która opłakuje ciało Jezusa Chrystusa trzymane na jej kolanach. Jest to jedna z najważniejszych ikon w sztuce chrześcijańskiej.
Historia i Rozwój Przedstawień Pietà
Pierwsze rzeźby przedstawiające Pietę pojawiły się w Niemczech w I połowie XIV wieku. Szybko stały się popularnym motywem w sztuce dewocyjnej, zyskując uznanie w wielu krajach.
Znane Przykłady Pietà
- Pietà Rondanini – dzieło w Castello Sforzesco w Mediolanie.
- Pietà florencka – znana rzeźba autorstwa Michała Anioła.
- XIV-wieczna Pietà z Lubiąża – uznawana za najstarszą polską Pietę.
Pietà w Polsce
W Polsce istnieje wiele przykładów przedstawień Pietà, m.in.:
- Pietà w Pozďátkach (XX w.)
- Pietà w bazylice św. Ludwika w Katowicach (początek XX w.)
- Pietà w kościele św. Józefa w Rudzie Śląskiej (XX w.)
- Pietà w Wrocławiu (kościół pw. św. Macieja)
- Pietà w Chełmsku Śląskim (kościół pw. Świętej Rodziny)
- Pietà na cmentarzu „Na Pęksowym Brzyzku” w Zakopanem
Pietà w Chrześcijaństwie Wschodnim
W tradycji chrześcijaństwa wschodniego odpowiednikiem Pietà jest ikona Nie rozpaczaj po mnie Matko, która także ukazuje Matkę Bożą w chwili smutku.
Przedstawienia Pietà pozostają ważnym elementem kultury i sztuki sakralnej, symbolizując ból i miłość Matki Bożej w obliczu cierpienia Jezusa. Ich obecność w wielu kościołach oraz kaplicach świadczy o głębokim znaczeniu tego motywu w wierzeniach chrześcijańskich.
