Piero della Francesca
Piero della Francesca (ur. ok. 1415 w Borgo San Sepolcro, zm. 12 października 1492 tamże) był włoskim malarzem, teoretykiem sztuki oraz uczonym. Jego prace powstawały w różnych miastach Italii, w tym w Arezzo, Rzymie, Florencji i Ferrarze.
Życiorys
Urodził się w Borgo San Sepolcro, gdzie również zmarł. Piero jest autorem wielu znaczących dzieł, takich jak:
- Chrzest Chrystusa
- Zmartwychwstanie
- Freski w bazylice S. Francesco w Arezzo (Legenda Krzyża Świętego, 1452–59)
Piero della Francesca był także teoretykiem malarstwa, znanym z traktatów dotyczących perspektywy oraz figur stosowanych w sztukach plastycznych. Jego twórczość wykazuje wpływy mistrzów Północy oraz elementy rodzime, co przejawia się w jasnym kolorycie i geometryzacji form, prawdopodobnie inspirowanej architekturą.
Najważniejszym okresem jego kariery był czas spędzony na dworze księcia Federica da Montefeltro w Urbino, gdzie spotkał się z wieloma intelektualistami, takimi jak Leone Battista Alberti czy Baldassare Castiglione. Po śmierci artysty jego dzieła zostały zapomniane, a ich ponowne odkrycie miało miejsce dopiero w XIX wieku, a ich znaczenie wzrosło w XX wieku w kontekście kubizmu i neoimpresjonizmu.
Upamiętnienie
W październiku 2022 roku Europejski Bank Centralny wybił monetę o nominale 2 euro, upamiętniającą 530. rocznicę śmierci Piera della Francesca. Na rewersie monety znajduje się profil Federica da Montefeltro. Projektantką monety była Claudia Momoni, a wybito 55 000 sztuk.
Prace i wpływ
Piero della Francesca wywarł znaczący wpływ na sztukę, a jego uczniami byli m.in. Luca Signorelli i Melozzo da Forlì. Jego twórczość była tematem esejów, w tym Zbigniewa Herberta oraz Wojciecha Karpińskiego.
