Budowa i funkcje pnia drzewa
Pień drzewa to gruba, zdrewniała łodyga, która rozwija się w wyniku corocznego przyrostu na wysokość i grubość. U drzew nagozalążkowych i dwuliściennych pień kończy się koroną, podczas gdy u niektórych drzew jednoliściennych zakończony jest pąkiem wierzchołkowym.
Proces powstawania pnia
Pień powstaje dzięki działaniu merystemów bocznych, takich jak kambium i felogen. Pokryty jest korkiem, który powstaje z komórek felogenu. W przypadku niektórych gatunków drzew felogen działa przez długi czas, tworząc gładką warstwę korka. U innych gatunków, felogen działa tylko przez pewien okres, po czym komórki merystemu umierają.
Warstwy pnia i ich znaczenie
Nowe warstwy korka odcinają tkanki zewnętrzne od dostępu do wody i soli mineralnych, co może prowadzić do powstania martwicy korkowej. Martwica ta może się łuszczyć (jak w przypadku brzozy) lub być zwarta i pękać (u innych drzew). U podstawy pnia znajduje się szyja korzeniowa, czyli zgrubienie.
Kształt pnia
Pień drzewa zazwyczaj ma przekrój poprzeczny zbliżony do okrągłego. Kształt na przekroju podłużnym zależy od wielu czynników, takich jak wiek drzewa, gatunek oraz jego miejsce w ekosystemie. W dendrometrii kształt pnia przyrównywany jest do różnych figur geometrycznych.
Budowa wewnętrzna pnia
Na przekroju poprzecznym pnia można zauważyć:
- twardziel (ciemniejsza część w środku)
- biel (jaśniejsza część otaczająca twardziel)
- tkankę korkotwórczą (felogen)
- korek i korowinę
Znajomość budowy i funkcji pnia drzewa jest istotna dla zrozumienia jego roli w ekosystemie oraz jego wpływu na środowisko naturalne.
