Piasta rowerowa
Piasta rowerowa to kluczowa część koła, która obraca się na osi mocowanej do ramy. W przypadku tylnego koła piasta łączy się z wolnobiegiem i zębatkami, co jest istotne dla działania układu napędowego. Piasty dzielą się na przednie, które mają prostszą konstrukcję, oraz tylne, które są bardziej skomplikowane.
Konstrukcja i typy piast
Piasty mają postać tulei z łożyskami wewnętrznymi. Mogą być wyposażone w różne mechanizmy, w tym:
- Wolnobieg zintegrowany z tylnymi zębatkami lub ukryty w bębenku (orzechu).
- Dynamowe piasty zasilające oświetlenie roweru.
- Piasty z wewnętrznymi przerzutkami, stosowane w rowerach miejskich.
- Piąsty torpedo z systemem hamulcowym uruchamianym przez cofnięcie pedałów.
- Ostre koła, gdzie zębatka jest zamocowana bezpośrednio do piasty.
W rowerach górskich piasty różnią się kołnierzami, które są dostosowane do hamulców tarczowych.
Rodzaje łożyskowań osi piasty
Piasty różnią się także sposobem łożyskowania osi:
- Proste łożyska kulkowe, najtańsze, regulowane za pomocą stożków.
- Standardowe łożyska maszynowe, łatwe do wymiany, ale mniej trwałe.
- Łożyska pakietowe, zaprojektowane dla długotrwałej pracy, ale drogie w wymianie.
Ochrona łożysk przed zanieczyszczeniem jest istotna i realizowana przez uszczelki oraz systemy labiryntowe.
Sposoby mocowania osi piasty do ramy
Istnieje kilka metod mocowania osi:
- Mocowanie nakrętkami sześciokątnymi, wymagające użycia klucza.
- Mocowanie na „motylka”, które nie wymaga narzędzi.
- Mocowanie dźwigienkowe (Quick Release), umożliwiające łatwe zakładanie i zdejmowanie kół.
- Oś przelotowa, zapewniająca większą sztywność.
Obsługa i regulacja piast
Piasty wymagają regularnej obsługi, zwłaszcza te rozbieralne. Powinny być przeglądane i smarowane przynajmniej raz lub dwa razy w roku. Piasty nierozbieralne mogą być używane do momentu ich zużycia. Regulacja łożysk polega na odpowiednim ustawieniu nacisku kulek, co pozwala na uzyskanie optymalnego działania piasty.
