Percepcja podprogowa
Percepcja podprogowa, czyli oddziaływanie na mózg informacji bez świadomości ich spostrzegania, obejmuje bodźce wzrokowe i słuchowe, które trwają zbyt krótko, aby mogły zostać świadomie zarejestrowane (np. poniżej 0,04 sekundy). Niektórzy naukowcy sugerują, że bodźce odbierane podczas snu mogą być przetwarzane w sposób podprogowym. Tego rodzaju bodźce mogą wpływać na nasze myśli i pragnienia, co czyni nas podatnymi na sugestie.
Badania naukowe
W 1998 roku Bar i Biederman odkryli, że obraz wyświetlany przez 47,6 milisekund był rozpoznawany przez jedną na siedem osób. W 2005 roku badania wykazały, że prawa część ciała migdałowatego reagowała na bodźce podprogowe, podczas gdy lewa część była bardziej aktywna przy bodźcach świadomych.
Reklama podprogowa
Reklama podprogowa, znana także jako sugestia podprogowa, polega na ukrywaniu reklam w filmach lub utworach muzycznych. Przykładem jest kontrowersyjny eksperyment Jamesa Vicary’ego z 1957 roku, który twierdził, że podmiana klatek filmu na reklamy wpłynęła na sprzedaż produktów. Późniejsze badania wykazały, że jego wyniki były sfabrykowane.
W latach 80. oskarżano niektóre zespoły rockowe, jak Judas Priest, o stosowanie przekazu podprogowego w swoich utworach. Wiele krajów, w tym Rada Europy, zakazało reklamy podprogowej, uznając ją za nieetyczną.
Kontrowersje i badania
Niektórzy badacze uważają, że przekaz podprogowy to mit, argumentując, że nie można ulegać propagandzie, której się nie dostrzega. Niemniej jednak, eksperymenty pokazują, że bodźce podprogowe mogą wpływać na procesy poznawcze, choć ich efekt jest krótkotrwały.
Torowanie
Podobną techniką do przekazu podprogowego jest torowanie, gdzie nieświadome bodźce wpływają na decyzje odbiorcy. Na przykład badania w sklepie internetowym wykazały, że klienci, którzy widzieli zdjęcia chmur, wybierali wygodne meble, podczas gdy zdjęcia pieniędzy skłaniały ich do wyboru tańszych opcji.
Przypisy i linki zewnętrzne
- Notatnik w podświadomości („Wprost”, 30 listopada 2003)
- Percepcja podprogowa
- Techniki manipulacji w tekstach reklamowych
- Jeff Milner’s Backmasking Site
