Percepcja
Percepcja to proces, który obejmuje rejestrację oraz interpretację bodźców z zewnętrznego świata. Obejmuje ona odbiór sensoryczny, identyfikację i przygotowanie do reakcji na bodźce. Systemy percepcyjne człowieka pozwalają na odczuwanie różnych wrażeń, takich jak wzrok, słuch, smak, zapach, dotyk oraz odczucia temperatury.
Reklama
Proces percepcji
W percepcji wyróżnia się bodźce proksymalne i dystalne, które są analizowane przez zmysły. Istnieją dwa główne procesy przypisywania znaczenia spostrzeżeniom:
- Przetwarzanie typu góra-dół – polega na interpretacji informacji w oparciu o wcześniejsze doświadczenia, wiedzę i oczekiwania.
- Przetwarzanie typu dół-góra – opiera się na analizie danych sensorycznych, które są przetwarzane przez mózg w celu stworzenia abstrakcyjnych reprezentacji.
Rodzaje struktur poznawczych
- Wyobraźnia – wrażenia są często zniekształcone przez oczekiwania i emocje.
- Inteligencja – koryguje doznania zarejestrowane w wyobraźni.
Etapy procesu postrzegania
- Odbiór wrażeń
- Postrzeganie w wąskim znaczeniu
- Identyfikacja i rozpoznawanie
Procesy organizujące percepcję
- Uwaga – koncentracja na określonym zakresie informacji.
- Selekcja ukierunkowana na cel – wybór bodźców do dalszego przetwarzania zgodnie z celami jednostki.
- Pochwycenie przez bodziec – automatyczne przyciąganie uwagi przez cechy bodźców.
Prawa organizacji percepcji
- Prawo bliskości – grupowanie najbliższych elementów.
- Prawo podobieństwa – grupowanie elementów podobnych.
- Prawo ciągłości – postrzeganie linii jako ciągłych.
- Prawo domykania – tendencja do zapełniania przerw w doświadczanych obiektach.
- Prawo wspólnego losu – grupowanie obiektów poruszających się w tym samym kierunku.
Stałość percepcyjna
Stałość percepcyjna to zdolność utrzymania stabilnego postrzegania obiektu mimo zmian jego obrazu. Obejmuje:
Reklama
Reklama
- Stałość wielkości – postrzeganie rzeczywistej wielkości obiektu.
- Stałość kształtu – postrzeganie rzeczywistego kształtu obiektu.
- Stałość jasności – postrzeganie jasności obiektów jako stałej przy zmianie oświetlenia.
Bibliografia
- Hock, R. R. (2012). 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Zimbardo, P. G., & Gerrig, R. J. (2012). Psychologia i Życie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
