Pentoda – Wprowadzenie
Pentoda to próżniowa lampa elektronowa z pięcioma elektrodami: anodą, żarzoną katodą oraz trzema siatkami. Była to wszechstronna lampa, szeroko stosowana w układach elektronicznych.
Budowa i zasada działania
Pentoda powstała z modyfikacji tetrody, w której dodano trzecią siatkę pomiędzy siatkę ekranującą a anodę. Dzięki temu zredukowano zjawisko emisji wtórnej, poprawiając charakterystyki pracy lampy. Dodatkowa siatka, zazwyczaj połączona z katodą, obniża potencjał w przestrzeni między anodą a siatką ekranującą, eliminując negatywne skutki emisji wtórnej.
Historia
- Pierwsza lampa z trzema siatkami (DU412) została opracowana przez firmę Vatea około 1925 roku.
- Klasyczną pentodę z siatką hamującą stworzył Bernard D.H. Tellegen w 1927 roku.
- Philips wypuścił pierwszą pentodę głośnikową B443 w 1927 roku.
Rodzaje i zastosowania
Pentody napięciowe
Pentody napięciowe były uniwersalnymi lampami stosowanymi w różnych układach elektronicznych, takich jak wzmacniacze i generatory. Oferowały lepsze wzmocnienie niż trioda, mimo większych szumów. Popularne modele to EF80, 6SJ7, 6AC7.
Selektody
Selektody to lampy z siatką sterującą o zmiennej gęstości, co pozwala na regulację wzmocnienia. Stosowane były w radiowych wzmacniaczach z automatyczną regulacją, np. EF5, EF11.
Pentody mocy
Pentody mocy, takie jak B443, zyskały popularność w różnych konstrukcjach. Wyróżniały się mniejszym zużyciem energii oraz dużym nachyleniem charakterystyki. Do znanych typów należą AL4, EL34, PL500.
Pentody mieszające i nadawcze
Pentody mieszające stosowane były w układach logicznych oraz bramkujących. Pentody nadawcze, choć rzadziej używane niż triody, osiągały moc od kilku watów do kilowatów (np. GU50, GU81).
Oznaczenia
W europejskim systemie oznaczeń lamp, pentody sygnałowe mają literę F, a głośnikowe L.