Pelazgowie
Pelazgowie (gr. Πελασγοί, Pelasgoí) to lud zamieszkujący Tesalię przed przybyciem Greków na Peloponez w II tysiącleciu p.n.e. Z czasem ich nazwa zaczęła obejmować także inne autochtoniczne grupy, takie jak Karyjczycy i Lelegowie. Głównym miastem Pelazgów była Larisa, a uważani są oni za założycieli ośrodków miejskich w Atenach, Argos i Koryncie. Niektórzy autorzy wspominają również o Pelazgach w Epirze, Lesbos i wzdłuż wybrzeża Azji Mniejszej.
Język pelazgijski
Język Pelazgów, według Herodota, był „barbarzyński”, co oznacza, że nie był językiem greckim. Nie należy go klasyfikować jako język indoeuropejski ani semicki. W grece istnieje wiele słów, które nie mają indoeuropejskich cech, co sugeruje ich pochodzenie z języka pelazgijskiego, przykłady to hyakinthos, narkissos i thalatta (morze).
Wierzenia Pelazgów
Nie zachowały się jednoznaczne źródła dotyczące wierzeń Pelazgów. Badacze, tacy jak Robert Graves, wskazują, że informacje można odtworzyć z fragmentów starożytnych tekstów, w tym Argonautiki Apoloniusza z Rodos oraz misteriów orfickich.
Mity pelazgijskie
Pelazgijski mit o stworzeniu świata opisuje, jak bogini Eurynome, wyłaniając się z Chaosu, stworzyła wszechświat. Z kolei mit o pochodzeniu ludzi mówi o Pelazgosie, pierwszym człowieku, który nauczył innych budować schronienia i zdobywać pożywienie.
Kult i obrzędy
Pelazgowie odprawiali obrzęd Peloria, składając ofiary wężowi Ofionowi, co sugeruje ich przekonanie o pokrewieństwie z tym stworzeniem. Strabon w Geografii wspomina, że mieszkańcy Aten nazywani byli Pelargoj (bociany), co może oznaczać, że ptak ten miał znaczenie totemiczne.
Wpływy innych kultur
Przed przybyciem Greków Pelazgowie doświadczyli najazdów z Azji Mniejszej, które miały istotny wpływ na ich kulturę. Najważniejsze zmiany miały miejsce w I połowie III tysiąclecia p.n.e., w tym wprowadzenie brązu, rozwoju rolnictwa i urbanizacji.
