Pedał – Definicja
Pedał, pochodzący z łaciny „pedalis” oznaczającej nogę, jest elementem mechanizmu dźwigniowego, który porusza się pod wpływem nacisku nogą.
Instrumenty Muzyczne
Pedały są integralną częścią wielu instrumentów muzycznych, w tym:
- Organy: Posiadają klawiaturę dla nóg, która umożliwia grę basowego głosu. Pedały notowane są na osobnej pięciolinii, a ich liczba wynosi zazwyczaj 30-32 klawisze.
- Pianino i Fortepian: Zawierają dwa lub trzy pedały, które pełnią różne funkcje:
- Prawy pedał – zwiększa wolumen (sustain).
- Lewy pedał – wycisza dźwięk (una corda).
- Środkowy pedał – wytłumia dźwięk (sostenuto).
- Wibrafon: Działa na podobnej zasadzie jak prawy pedał fortepianu.
- Harfa: Posiada trzy dźwignie, które pozwalają na uzyskanie różnych dźwięków poprzez naciąganie strun.
- Perkusja: Dźwignie służą do naciągania membrany kotłów oraz zmiany brzmienia talerzy.
Pojazdy
Samochód
W samochodach znajdują się zazwyczaj trzy pedały:
- Pedał sprzęgła – rozłącza sprzęgło między silnikiem a skrzynią biegów.
- Pedał hamulca – dociśnięcie szczęk hamulcowych do bębna lub klocków do tarczy.
- Pedał przyspieszenia (gaz) – otwiera przepustnicę.
Niektóre modele mogą mieć dodatkowe pedały, jak hamulec awaryjny.
Inne Pojazdy
- Motocykle: Pedały służą do hamowania i zmiany biegów.
- Rower: Pedały przenoszą energię z nóg rowerzysty do układu napędowego.
- Kajaki: Dwa pedały umożliwiają manewrowanie, zmieniając kierunek steru.
Podsumowanie
Pedał jest istotnym elementem zarówno w instrumentach muzycznych, jak i w różnych pojazdach, pełniąc funkcje umożliwiające kontrolę dźwięku lub ruchu. Jego różnorodność i zastosowanie są kluczowe w wielu dziedzinach.