Pchły
Pchły (Siphonaptera) to rząd owadów, które są pasożytami zewnętrznymi ptaków i ssaków. Charakteryzują się bocznie spłaszczonym ciałem, silnie rozwiniętymi odnóżami umożliwiającymi skakanie oraz kłującym aparatem gębowym. Ich wielkość wynosi od 1 do 10 mm, a ciało pokryte jest twardym oskórkiem. Rozwój osobniczy pcheł przebiega z przeobrażeniem zupełnym.
Systematyka
W 2005 roku zidentyfikowano 2005 gatunków pcheł, które dzielą się na cztery infrarzędy i 18 rodzin:
- Infrarząd Pulicomorpha
- Infrarząd Pygiopsyllomorpha
- Infrarząd Hystrichopsyllomorpha
- Infrarząd Ceratophyllomorpha
Badania genetyczne sugerują, że pchły są bliżej spokrewnione z pasożytniczymi wojsiłkami.
Najpospolitsze gatunki
- Pchła ludzka (Pulex irritans)
- Pchła szczurza (Xenopsylla cheopis)
- Pchła piaskowa (Tunga penetrans)
- Pchła kocia (Ctenocephalides felis)
- Pchła psia (Ctenocephalides canis)
Cykl rozwojowy pcheł
Dorosłe pchły żywią się krwią zwierząt, a brak preferowanego żywiciela może skłonić je do ataku na ludzi. Samica składa od 600 do 2000 jaj, które najczęściej spadają na podłoże. Larwy, chowające się w ciemnych miejscach, żywią się odchodami dorosłych pcheł. Przekształcają się w kokonach w dorosłe osobniki. Cały cykl rozwojowy trwa od 1 do 4 tygodni, a w niskich temperaturach może być zahamowany.
Problemy zdrowotne
- Alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS)
- Przenoszenie tasiemców psich (Dipylidium caninum)
- Utrata krwi i anemia u młodych zwierząt
- Roznoszenie chorób (dżuma, tularemia, wąglik, riketsje)
Zwalczanie pcheł
Środki zwalczające pchły można podzielić na trzy kategorie:
Środki o niskiej skuteczności
- Częste odkurzanie
- Szampony i pudry przeciwpchelne
- Obroże przeciwpchelne
Środki o umiarkowanej skuteczności
- Pranie tkanin w wodzie z octem
- Preparaty owadobójcze w aerozolu
Środki o dużej skuteczności
- Proszki owadobójcze w ciemnych miejscach
- Krople typu SPOT ON
- Aerozole lub atomizery owadobójcze
Bibliografia
- Stefański W., Parazytologia weterynaryjna tom II, Warszawa, 1970
