Pawana – charakterystyka i historia
Pawana, wywodząca się prawdopodobnie z łacińskiego słowa pavo (paw), to taniec dworski, popularny w XVI i XVII wieku. Charakteryzuje się powolnymi, uroczystymi ruchami, przypominającymi zachowanie pawia. Taniec ten najczęściej wykonywano w metrum 2/4 lub 4/4, a po pawanie zazwyczaj następowała galiarda. Ruchy pawany mają formę wahadłową, gdzie po kilku krokach w przód następują kroki wstecz.
Pawana była często tańczona w formie procesji, będącej jedną z najstarszych form tańca, wywodzącą się z obrzędowości pogańskiej. Procesje miały na celu ochronę przed złymi duchami i demonami. W późniejszych latach pawana stała się tańcem dworskim, wykonywanym w zamkniętych przestrzeniach, co wpłynęło na jej styl.
Muzyka i taniec
Pawana była wykonywana przy akompaniamencie instrumentów takich jak obój, lutnia czy wiola. Przykładami pięknej muzyki pawany są utwory, takie jak Belle qui tien ma vie. Taniec ten był zarezerwowany dla arystokracji, a jego występy towarzyszyły ważnym wydarzeniom, takim jak zaślubiny czy maskarady. Pojawiał się także w miejskich procesjach związanych ze świętami.
Pawana jako forma muzyczna utrzymała się dłużej niż sam taniec, a w pierwszej połowie XVII wieku zaczęła być wypierana przez inne tańce, takie jak allemanda czy menuet. W balecie pawana rzadko pojawiała się, ale zyskała popularność w takich dziełach jak Pawana na śmierć infantki Ravela oraz w balecie Romeo i Julia Prokofjewa.
Pawana w malarstwie
Pawana stanowiła inspirację dla wielu artystów. W malarstwie występuje m.in. w dziele Israhela van Mecktenena Taniec córy Heriodiady oraz w miniaturze zdobiącej manuskrypt Roman de la rose. Motyw pawany pojawiał się także w włoskich rycinach i malowidłach.
Współczesne nawiązania
Współczesne odniesienia do pawany można znaleźć w utworach muzycznych, takich jak „Paparazzi” X-Zibita oraz „Crowd Chant” Joe Satrianiego. Ciekawym przykładem jest także „Pavane – Thoughts Of A Septuagenarian” Esbjörn Svensson Trio z albumu Good Morning Susie Soho.
Podsumowanie
Pawana, z jej bogatą historią i różnorodnymi formami, pozostaje ważnym elementem kultury tanecznej i muzycznej, zarówno w przeszłości, jak i współczesności.
