Partytura
Partytura to notacyjne zestawienie partii wokalnych i instrumentalnych utworu zespołowego, które umożliwia przejrzyste utrwalenie dzieła oraz ułatwia orientację kompozytorowi, dyrygentowi i słuchaczom. Zapis partytury eksponuje wertykalne związki między poszczególnymi partiami, a instrumenty są uporządkowane według wysokości dźwięku oraz łączone za pomocą akolady.
Pomysł graficznego zestawienia partii muzycznych zrodził się z rozwoju polifonii. Choć pierwsze zapisy symultaniczne pojawiły się już w IX wieku, partytura zyskała popularność dopiero w XVI wieku, w związku z rozwojem zespołowej muzyki instrumentalnej.
Partytura zawiera wszystkie partie instrumentów i głosów, wraz z oznaczeniami dynamicznymi i metrum. Umożliwia dyrygentowi objęcie wzrokiem wszystkich instrumentów grających jednocześnie. Instrumenty orkiestrowe mają swoje zapisy na pulpicie, podczas gdy poszczególni muzycy korzystają z zapisów swoich indywidualnych partii.
Kolejność instrumentów w partyturze
Instrumenty są uporządkowane w następujący sposób:
- Instrumenty dęte (Fiati)
- Drewniane (Legni)
- Flet piccolo (Fl. picc.)
- Flet (Fl.)
- Obój (Ob.)
- Różek angielski (Cor. ing.)
- Klarnet (Cl.)
- Klarnet basowy (Cl. b.)
- Saksofon (Sxf.)
- Fagot (Fg.)
- Kontrafagot (Cfg.)
- Blaszane (Ottoni)
- Róg (Cor.)
- Trąbka (Tr.)
- Puzon (Tbn.)
- Tuba (Tb.)
- Drewniane (Legni)
- Instrumenty perkusyjne (Batteria)
- O określonej wysokości dźwięku
- Dzwonki (Cmp.)
- Kotły (Timp.)
- O nieokreślonej wysokości dźwięku
- Trójkąt (Trng.)
- Bęben wielki (G. c.)
- O określonej wysokości dźwięku
- Instrumenty klawiszowe
- Fortepian (Pf.)
- Organy (Org.)
- Głosy ludzkie
- Sopran (S.)
- Tenor (T.)
- Chór (Coro)
- Instrumenty smyczkowe (Archi)
- I skrzypce (Vn. I)
- II skrzypce (Vn. II)
- Altówka (Vl.)
- Wiolonczela (Vc.)
- Kontrabas (Cb.)
Współczesne partytury mogą zawierać również oznaczenia dla reżyserów dźwięku, a instrumenty są zapisywane od najwyższych do najniższych. Grupy instrumentów są łączone akoladą z wspólnymi kreskami taktowymi.
