Izrael – Struktura polityczna
Izrael to demokratyczna republika parlamentarno-gabinetowa, w której premier sprawuje większość władzy wykonawczej. Kneset, izraelski parlament, składa się z 120 deputowanych wybieranych w ordynacji proporcjonalnej. Od 2015 roku próg wyborczy wynosi 3,25%. Partie polityczne mogą zgłaszać listy kandydatów, a te, które przekroczą próg, otrzymują mandaty proporcjonalnie do zdobytych głosów, stosując metodę D’Hondta, znaną w Izraelu jako metoda Badera-Ofera.
Podziały partii politycznych w Izraelu
Asher Arian zidentyfikował istotne typy partii politycznych w Izraelu:
- Partie masowe: Istniały od lat 30. do 70. XX wieku, miały na celu przekształcenie społeczeństwa izraelskiego.
- Partie niedemokratyczne/wodzowskie: Związane z ortodoksją, gdzie decyzje zależały od organów rabinicznych.
- Partie synkretyczne: Pojawiły się w latach 70. i 80., kiedy wyborcy zaczęli kierować się obietnicami polityków.
Debata polityczna
Debata polityczna w Izraelu kształtowana jest przez kilka kluczowych czynników:
- Konflikt izraelsko-palestyński oraz izraelsko-arabski.
- Charakter państwa – czy powinno być wyłącznie żydowskie, czy państwem wszystkich obywateli.
- Rozwiązanie konfliktu z Palestyńczykami.
- Spory etniczne wewnętrzne.
- Relacje między ortodoksją a świecką częścią społeczeństwa.
Rodziny partii politycznych
Partie arabskie
Partie arabskie, takie jak Rakach i Balad, nie weszły w żadną koalicję rządzącą. Ich programy koncentrują się na sprawach Palestyńczyków.
Partie centrowe
Partie centrowe zyskały na znaczeniu na przełomie XX i XXI wieku, łącząc elementy programów lewicowych i prawicowych.
Partie lewicowe
Partie lewicowe, takie jak Mapai i Mapam, odgrywały kluczową rolę w początkach Izraela. Z czasem ich wpływ osłabł, a Partia Pracy stała się centrolewicowa.
Partie religijne
Partie religijne dzielą się na ugrupowania antysyjonistyczne oraz religijnego syjonizmu, z autorytetami rabinicznych odgrywającymi kluczową rolę w decyzjach politycznych.
Partie prawicowe
Partie prawicowe, w tym Likud, wywodzą się z tradycji rewizjonizmu. W ostatnich latach wzrosła liczba radykalnych ugrupowań prawicowych.
Partie w Knesecie
W Knesecie reprezentowane są różne partie, w tym:
- Partie arabskie i centrowe.
- Partie lewicowe i religijne.
- Partie prawicowe.
Partie niereprezentowane w Knesecie
- Jachad – ha-Am Itanu
- Zehut
- Partia Piratów
- Ha-Gusz ha-Tanachi
- Ale Jarok
Izrael posiada złożony system polityczny, w którym różnorodność partii odzwierciedla skomplikowaną rzeczywistość społeczną i polityczną kraju.
