Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”
Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” został utworzony w 1993 roku w celu ochrony przyrodniczych i kulturowych walorów regionu. Znajduje się w zachodniej części województwa śląskiego i zajmuje powierzchnię 49 387 ha, z otuliną wynoszącą 14 010 ha.
Położenie
Park obejmuje północno-wschodnią część Raciborza, północną część Rybnika oraz fragmenty gmin: Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Knurów, Kornowac, Kuźnia Raciborska, Lyski, Nędza, Orzesze, Pilchowice, Rydułtowy, Sośnicowice, Suszec oraz Żory. Jest jednym z największych parków krajobrazowych w Polsce.
Historia
Obszar parku ma bogate dziedzictwo kulturowe, które związuje się z działalnością cystersów, którzy przybyli do regionu w 1258 roku. Ich prace przyczyniły się do rozwoju gospodarki lokalnej. W parku znajdują się pozostałości po cysterskiej kuźnicy miedzi, kopalni rud żelaza oraz innych zabytków przemysłowych. Ważnym elementem jest pocysterski kościół i zespół klasztorno-pałacowy.
Park został utworzony na mocy rozporządzenia Wojewody Katowickiego w 1993 roku i od 2000 roku jest częścią Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
Ochrona
Park chroni naturalne lasy łęgowe i grądowe, tereny lęgowe ptaków oraz rzadką roślinność błotną i wodną. Wśród pomników przyrody znajduje się głaz narzutowy w okolicach Rybnika-Paruszowca. W Rudach znajduje się ośrodek edukacyjny.
Zabytki
- Pocysterski zespół klasztorno-pałacowy z parkiem w Rudach
- Stawy hodowlane w rezerwacie Łężczok
- Kościół św. Magdaleny z cmentarzem
- Drewniane kościoły w Wilczy, Bełku oraz Rybniku-Wielopolu
- Dwory, spichlerze, leśniczówki i pałacyki myśliwskie
- Kolejka wąskotorowa linii Bytom Karb – Markowice Raciborskie
Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” to nie tylko obszar o dużych walorach przyrodniczych, ale także miejsce o bogatej historii i licznych zabytkach, które przyciągają turystów oraz miłośników kultury i przyrody.
