Parapsychologia
Parapsychologia to dziedzina badająca zjawiska paranormalne, takie jak jasnowidztwo, telepatia oraz psychokineza, które mogą być postrzegane jako wykraczające poza tradycyjne ramy naukowe. Termin ten został wprowadzony w 1889 roku przez M. Dessoira i zyskał na znaczeniu wraz z powstaniem Laboratorium Parapsychologicznego na Uniwersytecie Duke’a.
Podział zjawisk paranormalnych
Parapsychologia klasyfikuje zjawiska paranormalne w cztery główne grupy:
- Jasnowidztwo – zdolność do poznawania informacji o zaginionych osobach lub przedmiotach.
- Telepatia – bezpośrednie połączenie między umysłami, umożliwiające wymianę myśli.
- Prekognicja – zdolność przewidywania przyszłych wydarzeń.
- Psychokineza – wpływ umysłu na obiekty fizyczne.
Te zjawiska można ogólnie określić jako anomalną kognicję i anomalne zjawiska mentalne.
Badania parapsychologiczne
Pierwsze badania parapsychologiczne zainicjowali J.B. i L. Rhine w latach 30. XX wieku. Ich celem było wykazanie, że zjawiska paranormale mogą być badane w warunkach laboratoryjnych. Wyniki ich badań, opublikowane w „Extra-Sensory Perception”, zostały jednak skrytykowane za niewłaściwą metodologię.
Pochodzenie parapsychologii
Parapsychologia ma swoje korzenie w magii, która opierała się na wierze w nadprzyrodzone moce. Z czasem wyodrębniły się z niej różne systemy religijne i pseudonauki, w tym alchemia, astrologia oraz parapsychologia.
Zakres i definicja
Parapsychologia bada zjawiska, które nie są akceptowane przez tradycyjną naukę. W literaturze spotkać można także terminy takie jak metapsychologia i psychotronika, które opisują podobne zjawiska z nieco innej perspektywy.
Klasyfikacja parapsychologii
Debaty na temat parapsychologii dotyczą jej statusu jako pseudonauki lub paranauki. Krytycy wskazują na brak rzetelnych dowodów, podczas gdy zwolennicy argumentują, że zjawiska te występują nieregularnie, co utrudnia ich badanie.
Znani parapsychologowie
- Ingo Swann
- Julian Ochorowicz
- Lech Emfazy Stefański
Inne informacje
Australijskie Towarzystwo Sceptyków oferuje nagrodę w wysokości 100 000 dolarów za wiarygodne dowody na istnienie zjawisk parapsychologicznych, która dotychczas nie została przyznana.
