Państwo narodowe
Państwo narodowe to forma państwa, w której większość mieszkańców należy do jednego narodu. Zjawisko to związane jest z prawem narodów do samostanowienia, które podkreśla znaczenie jedności etnicznej i politycznej. Istnieją różne definicje narodu, które wpływają na postrzeganie państw narodowych.
Definicje narodu
W kontekście państw narodowych wyróżniamy dwie kluczowe definicje:
- Definicja etniczna – zakłada, że naród opiera się na wspólnych cechach etnicznych, co w praktyce oznacza, że państwa narodowe mogą nie istnieć.
- Definicja polityczna – definiuje naród jako mieszkańców danego państwa, co pozwala na uznanie każdego państwa za narodowe.
Historia i konteksty geograficzne
W przypadku krajów, które uzyskały niepodległość z kolonii, granice często były wyznaczane przez administrację kolonialną, a nie przez różnice etniczne. Procesy narodotwórcze miały różny przebieg w zależności od struktury demograficznej:
- W krajach z dominującą ludnością napływową (np. Ameryki, Australia) procesy narodotwórcze były silniejsze.
- W rejonach z przewagą ludności miejscowej (np. Afryka) więzy narodowe były słabsze, często z uwagi na sztuczne granice.
Przykłady państw narodowych
W Azji mamy zarówno państwa narodowe, jak Japonia czy Korea, jak i wielonarodowe, jak Chiny i Indie. Podobnie w Europie występują zarówno państwa narodowe, jak i wielonarodowe, ale granice między nimi są nieostre. Większość państw Europy Środkowej, Północnej i Wschodniej ma charakter jednonarodowy, często powstały one w wyniku ruchów narodowyzwoleńczych w XX wieku. Przykłady państw wielonarodowych to Wielka Brytania i Hiszpania. Niektóre państwa, jak Belgia, są klasyfikowane różnorodnie w zależności od perspektywy etnicznej lub narodowej.
Podsumowanie
Państwa narodowe są złożonym zjawiskiem, które łączy w sobie elementy etniczne, polityczne oraz historyczne. W zależności od definicji narodu oraz kontekstu geograficznego, różnorodność państw narodowych i wielonarodowych jest różna, co wpływa na ich funkcjonowanie i tożsamość narodową.
