Pamięć ejdetyczna

Pamięć ejdetyczna

Pamięć ejdetyczna, znana również jako wyobraźnia ejdetyczna, to zdolność do dokładnego odtwarzania złożonych obrazów, dźwięków i innych obiektów. Zjawisko to występuje u nielicznych osób, a jego badania prowadzone były przez psychologów, takich jak Erich Jaensch i Aleksandr Łurija. W Polsce temat ten zgłębiała Halina Jankowska.

Przypadek Sołomona Szerieszewskiego

Jednym z najbardziej znanych przypadków jest Sołomon Szerieszewski, który potrafił zapamiętać długie ciągi cyfr, liter oraz słów, odtwarzając je bezbłędnie nawet po 15 latach. Odtwarzał również skomplikowane wzory matematyczne, mimo że nie miał ich pełnego zrozumienia. Jego umiejętności obejmowały odtwarzanie danych w różnorodny sposób, np. od tyłu czy ukośnie.

Charakterystyka wyobrażeń ejdetycznych

Wyobrażenia ejdetyczne to precyzyjne odzwierciedlenia obrazów, które zmieniają lokalizację w umyśle podczas poruszania oczami. Stwierdzono, że występują one częściej u dzieci (około 8% w wieku 7–12 lat) niż u dorosłych (0,1%). Brak jest dowodów na powiązanie zdolności do tworzenia wyobrażeń ejdetycznych z innymi umiejętnościami poznawczymi czy zaburzeniami neurologicznymi.

Ograniczenia i kontrowersje

Wyobrażenia ejdetyczne są mało podatne na zmiany, co utrudnia tworzenie z nich nowych układów i zastosowań. W związku z tym mogą one raczej przeszkadzać w myśleniu niż ułatwiać. Istnienie pamięci ejdetycznej budzi kontrowersje wśród niektórych psychologów, którzy podważają jej obiektywność ze względu na subiektywne relacje badanych. Część przypadków wyobraźni ejdetycznej u dorosłych może być efektem zastosowania mnemotechnik, co sugeruje, że nie zawsze jest to zdolność wrodzona.