Palmanova
Palmanova to miejscowość i gmina w Włoszech, w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w prowincji Udine. W 2004 roku liczba mieszkańców wynosiła 5344 osób.
Historia
W 1521 roku Republika Wenecka podpisała Traktat w Wormacji z Austrią, kończąc wojnę, która kosztowała Wenecję fortecę Gradisca. Traktat ustanowił niekorzystne granice, a dodatkowe zagrożenie stanowiły najazdy Turków osmańskich. W związku z tym władze Wenecji postanowiły wzmocnić obronność regionu, co doprowadziło do budowy Palmanovy.
Miasto zostało założone 7 października 1593 roku na planie gwiazdy jako „miasto idealne”. Data ta upamiętnia zwycięstwo wojsk chrześcijańskich nad Turkami w bitwie pod Lepanto. Budowę twierdzy, z wykorzystaniem nowoczesnych innowacji wojskowych, zakończono po 30 latach. Forteca składała się z bastionów, murów, fosy oraz trzech bram.
W kolejnych latach, po opanowaniu Wenecji przez Napoleona, zbudowano dodatkowe fortyfikacje, a w 1815 roku miasto znalazło się pod panowaniem austriackim. W 1866 roku przyłączono je do Włoch. Podczas I wojny światowej Palmanova była ważną bazą wojskową, a po wojnie wróciła do Włoch. Obecnie miasto jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Opis
Centrum Palmanovy stanowi sześciokątny plac o powierzchni 30 000 m², z symetrycznie rozmieszczonymi ulicami o szerokości 14 metrów. W pobliżu znajduje się stacja kolejowa.
Inne miasta idealne
Palmanova jest jednym z nielicznych miast, w których oryginalna struktura geometryczna jest tak wyraźnie widoczna. Podobne przykłady można znaleźć w miastach-twierdzach zaprojektowanych przez Vaubana, takich jak Neuf-Brisach, Karlsruhe oraz Alba Iulia. W Królestwie Polskim przykładem idealnego kształtu fortifikacji było miasto Brody.
