Pakt Ribbentrop–Mołotow
Pakt Ribbentrop–Mołotow, podpisany 23 sierpnia 1939 roku, był umową o nieagresji między III Rzeszą a Związkiem Radzieckim. Zawierał tajny protokół dotyczący podziału terytoriów Europy Środkowej i Wschodniej, w tym Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii.
Okoliczności podpisania
Na początku maja 1939 roku, Józef Stalin zmienił ministra spraw zagranicznych, co umożliwiło nawiązanie bliższych relacji z Niemcami. Po negocjacjach, 22 sierpnia 1939 roku ogłoszono, że pakt został zaakceptowany. W Moskwie, Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow podpisali umowę, której publiczna wersja zawierała siedem artykułów.
Postanowienia paktu
- Kraje bałtyckie i Finlandia miały stać się strefą wpływów ZSRR.
- Granice stref interesów Niemiec i ZSRR w Polsce wyznaczone wzdłuż rzek Narwi, Wisły i Sanu.
- ZSRR wyraził zainteresowanie Besarabią, podczas gdy Niemcy nie były nią zainteresowane.
Gospodarcze ustalenia
Pakt stał się podstawą do intensywnej współpracy gospodarczej. ZSRR dostarczał Niemcom surowce w zamian za technologię wojenną. W latach 1940–1941 Niemcy otrzymały od ZSRR znaczne ilości surowców, w tym metali, paliw i surowców rolnych. Mimo to, Niemcy nie spełniły swoich zobowiązań finansowych, co prowadziło do nierównowagi w wymianie handlowej.
Współpraca służb specjalnych
Pakt Ribbentrop–Mołotow ustanowił również współpracę między Gestapo a NKWD w zwalczaniu polskich organizacji niepodległościowych. Obie strony zobowiązały się do tłumienia wszelkiej polskiej propagandy na swoich terytoriach, co doprowadziło do serii konferencji między tymi służbami w latach 1939–1941.
Wnioski
Pakt Ribbentrop–Mołotow miał kluczowe znaczenie dla przebiegu II wojny światowej, umożliwiając agresję na Polskę i podział terytoriów Europy Wschodniej między Niemcy a ZSRR. Z perspektywy historycznej, stanowił fundament dla późniejszych konfliktów i zmian granic w regionie.
