Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku (ANZUS)
Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku, znany jako ANZUS (od pierwszych liter nazw państw: Australia, Nowa Zelandia, Stany Zjednoczone), to sojusz polityczno-wojskowy utworzony 1 września 1951 roku w San Francisco. Traktat wszedł w życie 29 kwietnia 1952 roku po złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych i został zarejestrowany przez Sekretariat ONZ 22 maja 1952 roku. Depozytariuszem umowy jest rząd Australii.
Cel i historia
ANZUS powstał w kontekście amerykańskiej polityki antykomunistycznej oraz jako odpowiednik NATO w regionie Pacyfiku. Jego głównym celem jest zapewnienie wzajemnych gwarancji bezpieczeństwa dla krajów członkowskich oraz ochrona regionu Oceanu Spokojnego. Traktat zobowiązuje sygnatariuszy do wzajemnej pomocy w przypadku zbrojnego ataku na któregokolwiek z nich.
Po niepowodzeniach Stanów Zjednoczonych w tworzeniu szerokiej organizacji obronnej obejmującej Azję Południowo-Wschodnią, powstał ANZUS, który w wymiarze prawno-traktatowym stanowi umowę sojuszniczą. W aspekcie wojskowym jest to sojusz trójstronny, w ramach którego każde z państw posiada osobne umowy o współpracy wojskowej:
- USA – Australia
- Australia – Nowa Zelandia
- USA – Nowa Zelandia (do 1987 roku)
Po utworzeniu SEATO w 1954 roku, ANZUS nawiązał współpracę z tą organizacją. Wojska australijskie i nowozelandzkie uczestniczyły w wojnie wietnamskiej w latach 1964–1973.
Relacje z Nową Zelandią
W 1987 roku Stany Zjednoczone ogłosiły, że traktat przestał obowiązywać w stosunku do Nowej Zelandii, po jej ogłoszeniu strefą bezatomową. Mimo to, Australia wciąż uznaje Nową Zelandię za pełnoprawnego członka ANZUS.
