Pąk

Pąk – definicja i znaczenie

Pąk, znany również jako pączek, to zawiązek pędu zawierający merystem wierzchołkowy oraz zawiązki organów, takich jak liście i kwiaty. Pąki odgrywają kluczową rolę w identyfikacji gatunków drzew i krzewów, szczególnie w okresie bezlistnym.

Typologia pąków

Pąki można klasyfikować według ich lokalizacji i funkcji:

• Pąk szczytowy – zlokalizowany na wierzchołku pędu, zazwyczaj największy.
• Pąki boczne, kątowe, pachwinowe – występują poniżej pąków szczytowych, w kątach liści u roślin nasiennych.
• Pąki dodatkowe – pojawiają się obok istniejących pąków bocznych.
• Pąki przybyszowe – powstają w wyniku uszkodzenia rośliny, mogą rozwijać się w różnych miejscach.

Rodzaje pąków

Różnice w budowie pąków można zauważyć w ich aktywności rozwojowej oraz zawartości zawiązków:

• Pąki śpiące – nieaktywne, często okryte sztywnymi łuskami.
• Pąki kwiatowe – z których rozwijają się kwiaty lub kwiatostany.
• Pąki liściowe – prowadzą do powstania ulistnionych pędów.
• Pąki mieszane – zawierają zarówno kwiaty, jak i liście.

Klasyfikacja według systemu Raunkiæra

System Raunkiæra klasyfikuje rośliny według sposobu tworzenia pąków zimujących:

• Rośliny jednoroczne – nie tworzą pąków zimujących.
• Kryptofity – pąki ukryte w glebie lub wodzie.
• Hemikryptofity – pąki znajdują się na pędach blisko powierzchni gleby.
• Chamefity – pąki umieszczone do 50 cm nad gruntem.
• Fanerofity – pąki powyżej 50 cm nad ziemią.

Fizjologia rozwoju pąków

Rozwój pąków bocznych jest regulowany przez hormony produkowane w pąku szczytowym, szczególnie auksyny. Te hormony hamują rozwój pąków bocznych, co sprawia, że pozostają one w stanie spoczynku, aż do momentu usunięcia lub uszkodzenia pąka wierzchołkowego, co aktywuje pąki boczne.