Pacta sunt servanda
Pacta sunt servanda (łac. „umów należy dotrzymywać”) to zasada, według której strony zawierające umowę są zobowiązane do jej przestrzegania. Koncepcja ta ma swoje korzenie w prawie rzymskim i została rozwinięta przez średniowiecznych prawników. Stanowi fundament dla stabilności i pewności w obrocie prawnym.
Znaczenie zasady
Zasada ta jest kluczowa nie tylko w prawie cywilnym, ale także w prawie międzynarodowym oraz konstytucyjnym. W Polsce wynika z zasady państwa prawa, określonej w artykule 2 Konstytucji RP z 1997 roku.
Przykłady zastosowania
W prawie międzynarodowym zasada pacta sunt servanda jest potwierdzana w różnych dokumentach, w tym:
- deklaracja londyńska z 17 stycznia 1871
- Pakt Ligi Narodów
- Karta Narodów Zjednoczonych (art. 2 ust. 2)
- deklaracja zasad prawa międzynarodowego z 1970 (zasada 7)
W Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów zasada ta została uregulowana w artykułach 26 i 27.
Ograniczenia zasady
Warto zauważyć, że zasada pacta sunt servanda może być ograniczona przez klauzulę rebus sic stantibus, która pozwala na modyfikację lub unieważnienie umowy w wyniku zmiany okoliczności.