Abraham Ozjasz Thon
Abraham Ozjasz Thon, znany także jako Jehoszua, urodził się 13 lutego 1870 roku we Lwowie, a zmarł 11 listopada 1936 roku w Krakowie. Był polskim rabinem, działaczem syjonistycznym, socjologiem, kaznodzieją oraz publicystą. Pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm II RP w I, II i III kadencji.
Życiorys
Thon pochodził z rodziny lwowskich chasydów. Po ukończeniu jesziwy kontynuował naukę w Berlinie, gdzie studiował filozofię i ukończył seminarium rabinackie (1891-1897). Po powrocie do Krakowa w 1897 roku, objął stanowisko rabina w postępowej synagodze Tempel. W tym samym roku współorganizował I Kongres Syjonistyczny w Bazylei z Theodorem Herzlem.
Thon był prezesem Organizacji Syjonistycznej Zachodniej Galicji oraz członkiem Komitetu Wykonawczego Światowej Organizacji Syjonistycznej. W 1899 roku współzałożył bibliotekę „Ezra”. W 1918 roku z jego inicjatywy powstała Żydowska Rada Narodowa, przekształcona później w Żydowską Samoobronę. W 1919 roku uczestniczył w konferencji pokojowej w Paryżu jako wiceprzewodniczący delegacji żydowskiej, a także został posłem na Sejm Ustawodawczy, pełniąc tę funkcję do końca życia. Był przewodniczącym Koła Posłów Żydowskich oraz współinicjatorem ugody polsko-żydowskiej w 1925 roku.
Thon zmarł w Krakowie i został pochowany na nowym cmentarzu żydowskim przy ulicy Miodowej. W Krakowie znajduje się tablica pamiątkowa oraz portret Thona w synagodze Tempel.
Twórczość
Abraham Ozjasz Thon był autorem licznych książek i artykułów dotyczących historii i teorii ruchu syjonistycznego, publikowanych w języku polskim, hebrajskim, jidysz i niemieckim. W 1918 roku założył polskojęzyczną gazetę „Nowy Dziennik”, której był współredaktorem do końca życia. Pośmiertnie wydano wybór jego kazań w 1938 roku.
Podsumowanie
- Urodziny: 13 lutego 1870, Lwów
- Śmierć: 11 listopada 1936, Kraków
- Funkcje: rabin, działacz syjonistyczny, poseł na Sejm
- Twórczość: autor książek i artykułów o syjonizmie, założyciel „Nowego Dziennika”
