Owca domowa
Owca domowa (Ovis aries) należy do rodziny wołowatych i jest jednym z pierwszych udomowionych przez człowieka zwierząt. Jej przodkiem była prawdopodobnie owca dzika (Ovis ammon).
Udomowienie
Owce zostały udomowione w dwóch etapach: pierwszy miało miejsce około 11 tys. lat temu, a drugi między VIII a VI tysiącleciem p.n.e. w południowo-zachodniej Azji. Dziś istnieją różne rasy owiec, w tym półdzikie gatunki hodowane na szkockich wyspach.
Genetyka
Genom owcy został zbadany w 2014 roku, co ujawniło, że linie ewolucyjne owiec i kóz rozdzieliły się zaledwie 4 miliony lat temu. To bliskie pokrewieństwo utrudnia archeologom rozróżnianie szczątków obu gatunków.
Liczba owiec na świecie
W 2013 roku światowe pogłowie owiec wynosiło około 1,17 miliarda. Najwięcej owiec znajduje się w Azji (44,9%), a na drugim miejscu jest Afryka (27,7%). W Europie zajmują 11,11% całkowitego pogłowia.
Liczba owiec w Polsce
W Polsce w czerwcu 2014 roku populacja owiec wyniosła 222,8 tys. sztuk, co oznacza spadek o 10,7% w porównaniu do roku poprzedniego. Od 1990 roku liczba owiec w Polsce znacząco zmalała, co skłoniło do wprowadzenia krajowych programów pomocowych.
Hodowla i wykorzystanie
Owce dostarczają mięsa, mleka, skóry i wełny. Ich masa waha się od 45 do 160 kg, a dojrzałość płciowa występuje w wieku kilku miesięcy do jednego roku. Owce mają średnią długość życia wynoszącą około 12 lat.
Wymagania
- Zapewnienie świeżej wody.
- Niewielkie schronienie w postaci naturalnych wiatrochronów lub prostych parawanów.
Nazewnictwo zootechniczne
- Maciorka – dorosła samica owcy.
- Baran (tryk) – dorosły samiec.
- Jagnię – młoda owca.
- Skop – wykastrowany samiec.
Niektóre rasy
- Texel
- Owca bretońska
- Owca wieloroga
- Owca merynosowa
- Owca kameruńska
Znaczenie kulturowe
Owce mają długą historię w kulturze, zarówno w tradycjach śródziemnomorskich, jak i w polskiej. W judaizmie i chrześcijaństwie owce symbolizują wiele wartości, a w Polsce związane są z różnymi przesądami i tradycjami.
Współczesne owczarstwo, mimo że dostarcza pożywienia i odzieży, nie cieszy się już taką estymą jak dawniej, a wiele tradycji zostało zapomnianych.
Bibliografia
Informacje na temat owiec oraz ich hodowli można znaleźć w literaturze zootechnicznej oraz na stronach instytutów zajmujących się bioróżnorodnością zwierząt gospodarskich.
