Oskrzelikowe komórki maczugowate
Oskrzelikowe komórki maczugowate, znane także jako oskrzelikowe komórki egzokrynne, to nieorzęsione i nieśluzowaciejące komórki wydzielnicze znajdujące się w oskrzelikach – najmniejszych kanałach prowadzących powietrze do pęcherzyków płucnych.
Charakterystyka i funkcje
Komórki te charakteryzują się kopulastymi wybrzuszeniami cytoplazmy po stronie apikalnej oraz obecnością licznych mikrokosmków. Ich podstawowe funkcje obejmują:
- Ochronę nabłonka oskrzelików i pęcherzyków płucnych.
- Wydzielanie związków chemicznych, takich jak:
- Elafina – białkowy inhibitor elastazy, który zapobiega rozwojowi rozedmy.
- Apoproteiny A i B – surfaktanty, które zapobiegają zlepianiu się pęcherzyków płucnych podczas wydechu.
- Neutralizację szkodliwych substancji wdychanych do płuc, realizowaną przez cytochrom P450 obecny w siateczce śródplazmatycznej gładkiej.
W komórkach maczugowatych można znaleźć również siateczkę szorstką oraz mitochondria, co wskazuje na ich aktywną rolę metaboliczną.
Historia badań
Komórki te zostały po raz pierwszy opisane przez Maxa Clarę w 1937 roku. W 2012 roku, w związku z powiązaniami naukowca z nazizmem, postanowiono zaprzestać używania nazwy „komórki Clary” w publikacjach naukowych.