Orzeczenie imienne i orzeczenie złożone
Orzeczenie imienne, znane również jako orzeczenie złożone, to jeden z typów orzeczenia w składni. Składa się z łącznika, który jest czasownikiem, oraz orzecznika, który przyjmuje różne formy gramatyczne.
Struktura orzeczenia imiennego
W przypadku orzeczenia imiennego łącznik najczęściej przybiera formę osobową czasowników „być”, „zostać”, czy „stać się”. Orzecznik może być:
- rzeczownikiem
- przymiotnikiem
- przysłówkiem
- imiesłowem
- zaimkiem rzeczowym lub przymiotnym
- liczebnikiem
Przykłady orzeczenia imiennego
Poniżej przedstawiono przykłady zastosowania orzeczenia imiennego:
- Jego poglądy stanowią zagadkę. (stanowią – łącznik, zagadkę – orzecznik rzeczownikowy)
- Kiedyś będę sławny. (będę – łącznik, sławny – orzecznik przymiotnikowy)
- To brzmi zaskakująco. (brzmi – łącznik, zaskakująco – orzecznik przysłówkowy)
- On staje się irytujący. (staje się – łącznik, irytujący – orzecznik czynnoimiesłowowy)
- Dzwonek okazał się zepsuty. (okazał się – łącznik, zepsuty – orzecznik biernoimiesłowowy)
- Przez chwilę wydawał się tobą. (wydawał się – łącznik, tobą – orzecznik rzeczownozaimkowy)
- Teraz już problem zrobił się twój/twoim. (zrobił się – łącznik, twój/twoim – orzecznik dzierżawczozaimkowy)
- Po egzaminie końcowym zostało ich tylko pięciu. (zostało – łącznik, pięciu – orzecznik liczebnikowy)
- Jego cień zdawał się poruszać. (zdawał się – łącznik, poruszać – orzecznik bezokolicznikowy)
- Wtedy wyglądała na zadowoloną. (wyglądała – łącznik, na zadowoloną – orzecznik wyrażeniowy)
Podsumowanie
Orzeczenie imienne odgrywa istotną rolę w składni, łącząc różne formy gramatyczne w zrozumiałe i spójne wyrażenia. Warto zwrócić uwagę na różnorodność orzeczników, które mogą współtworzyć takie zdania.