ORP Kaszub
ORP Kaszub był polskim torpedowcem, który służył w latach 1921–1925. Powstał jako niemiecki V 108, a jego historia sięga czasów I wojny światowej. Okręt zatonął w wyniku wybuchu kotła, co doprowadziło do tragedii na morzu.
Historia powstania
Kaszub był częścią serii czterech torpedowców zamówionych przez Holandię w stoczni Stettiner Maschinenbau AG Vulcan. Okręty oznaczone były od Z1 do Z4 i miały służyć do działań przybrzeżnych. Budowę V 108 rozpoczęto w 1913 roku, ale po wybuchu I wojny światowej okręt został zarekwirowany przez Niemców i włączony do ich floty jako V 108 w 1915 roku. Brał udział w operacjach na Bałtyku, a po 1916 roku służył w roli okrętu szkolnego.
Koszty przejęcia i remontu
Po zakończeniu wojny ORP Kaszub został przejęty przez Polskę, co wiązało się z wysokimi kosztami. Remont okrętu wyniósł 13 283 funty szterlingów, a uzbrojenie zakupiono w 1924 roku. Początkowo planowano uzbrojenie w angielskie działa kal. 4 cale, jednak ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu.
Katastrofa
Po skompletowaniu załogi pod dowództwem kmdr ppor. Waleriana Antonowicza, okręt wyruszył do Polski. Tragiczny wypadek miał miejsce w 1925 roku, gdy ORP Kaszub zatonął po wybuchu kotła. Zginęli trzej członkowie załogi, a kilku innych doznało obrażeń. Przyczyny wybuchu były przedmiotem różnych opinii, w tym:
- Wybuch gazów w kotłowni spowodowany ropą – inż. Aleksander Potyrała.
- Wady materiałowe i wykonawcze – Mieczysław Iwański.
- Oderwanie dolnej części walczaka wodnego – kmdr inż. Zdzisław Śladkowski.
- Pożar sprzed kilku miesięcy – kmdr ppor. Bohdan Brodowski.
- Możliwa akcja sabotażowa – niepotwierdzona wersja.
W wyniku tragedii, trzech członków załogi straciło życie, a ich ciała zostały wydobyte i pochowane w Pucku.
