Ormuzd (Ahura Mazda)
Ormuzd, znany również jako Ahura Mazda, to najwyższe bóstwo w religiach irańskich, takich jak mazdaizm i zaratusztrianizm. Uosabia mądrość, praworządność i ład w kosmosie, walcząc z Złym Duchem Arymanem. Jego symbolem jest ogień, a w sztuce przedstawiany jest jako uskrzydlona tarcza słoneczna.
Opowieść o Ormuździe i Arymanie
Na początku istnienia znajdowały się dwa duchy: Ormuzd, przebywający w świetle, oraz Aryman, który żył w mroku. Ormuzd reprezentował wszystko, co dobre, natomiast Aryman – wszystko, co złe. Kiedy Aryman dostrzegł blask Ormuzda, próbował go uchwycić, jednak Ormuzd, używając modlitwy, pozbawił go mocy, co spowodowało jego upadek na trzy tysiące lat.
Amszaspandowie
Ormuzd, choć jedyny, przejawia się w siedmiu emanacjach, zwanych Amszaspandami, które reprezentują cnoty wyznawców zaratusztrianizmu:
- Spenta Mainju – Święty Duch
- Wohu Manah (Bahman) – Dobra Myśl
- Ardibeheszt – Najlepsza Prawość
- Spenta Aramaiti – Święte Oddanie
- Chszatra Wairja – Panowanie nad pożądaniem
- Haurwatat – Zdrowie
- Ameretat – Długie Życie
Antropogonia
W mitologii irańskiej pierwszy człowiek, Kajomars, pojawił się z potu Ormuzda podczas walki z Arymanem. Alternatywnie, w innej wersji, synem Ormuzda i Spandarmat był Gajomart.
Ormuzd w popkulturze
- W kaszubskiej epopei Aleksandra Majkowskiego „Życie i przygody Remusa” Ormuzd symbolizuje dobre siły w dziejach Kaszub.
- W grze „Prince of Persia” z 2008 roku Ormuzd jest obecny jako bóstwo, które nakazuje bohaterom walkę z demonami Arymana.
Bibliografia
- Maria Składankowa, „Mitologia Iranu”, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1989
- Olmstead A. T., „Dzieje imperium perskiego”, PIW, Warszawa 1974
Ormuzd to kluczowa postać w religiach irańskich, symbolizująca dobro i mądrość w walce ze złem, co znajduje odzwierciedlenie w mitologii oraz popkulturze.
