Orędzie biskupów polskich
Orędzie biskupów polskich do niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim, znane również jako List biskupów polskich do biskupów niemieckich, zostało opublikowane 18 listopada 1965 roku. Było to zaproszenie dla biskupów niemieckich do udziału w obchodach Milenium Chrztu Polski, wyrażające chrześcijańskie pojednanie między Polakami a Niemcami po II wojnie światowej. Kluczowym przesłaniem było „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”, co stało się punktem wyjścia do dialogu polsko-niemieckiego.
Okoliczności powstania listu
Inicjatywa orędzia wynikała z wcześniejszych działań mających na celu pojednanie, takich jak list kard. August Hlonda z 1948 roku oraz organizacje takie jak Pax Christi i Aktion Sühnezeichen Friedensdienste, które promowały pojednanie.
Redakcja orędzia
List został podpisany przez 34 polskich biskupów, w tym kardynałów Stefana Wyszyńskiego i Karola Wojtyłę. Inicjatorem listu był abp Bolesław Kominek, a jego treść była konsultowana z niemieckimi biskupami i intelektualistami.
Treść orędzia
Orędzie omawia złożone relacje polsko-niemieckie, przywołując zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty tych stosunków. Biskupi podkreślili znaczenie chrześcijaństwa w kształtowaniu kultury i historii Polski, a także odniesienia do trudnych wydarzeń, takich jak germanizacja i okupacja niemiecka.
Odpowiedź biskupów niemieckich
Odpowiedź niemieckich biskupów, która miała miejsce 5 grudnia 1965 roku, była bardziej ostrożna i dyplomatyczna. Biskupi niemieccy wyrazili chęć uczestnictwa w obchodach, ale unikali jasnego stanowiska w kwestii granicy na Odrze i Nysie.
Reakcje i długofalowe skutki
Orędzie wywołało szerokie zainteresowanie mediów oraz mieszane reakcje w Polsce i Niemczech. Władze PRL obawiały się, że orędzie wpłynie na społeczne postrzeganie Kościoła, a propagandowe ataki na biskupów były intensywne. Z czasem jednak, Orędzie przyczyniło się do budowy nowych relacji między Polską a Niemcami, a w 1970 roku zawarto Układ o normalizacji stosunków.
Późniejsze odniesienia
W 2005 roku, z okazji 40-lecia orędzia, wrocławska wyspa Piasek zyskała pomnik kard. Bolesława Kominka. W 2015 roku, w 50. rocznicę, prezydenci Niemiec i Polski podkreślili znaczenie orędzia dla poprawy relacji między narodami.
Orędzie biskupów polskich z 1965 roku pozostaje kluczowym dokumentem w historii stosunków polsko-niemieckich, symbolizującym nadzieję na pojednanie i współpracę.
