Order Orła Czerwonego (niem. Roter Adler-Orden) to niemieckie odznaczenie cywilne i wojskowe, ustanowione przez margrabiego Jerzego Wilhelma von Bayreuth w 1705 roku. W 1792 roku order przeszedł pod opiekę Królestwa Prus, gdzie zyskał status drugiego w kolejności orderu rycerskiego, po Orderze Orła Czarnego.
Historia
Order został ustanowiony 17 listopada 1705 przez Jerzego Wilhelma Hohenzollerna, księcia Bayreuth, a początkowo nosił nazwę Ordre de la Sincerité (Order Szczerości). W 1712 roku uzyskał status orderu domowego pruskiej gałęzi Hohenzollernów. Ostatni margrabia, Karol Aleksander, nadał mu nowy statut i nazwę: Wysoki Książęcy Brandenburski Order Orła Czerwonego. Po przekazaniu księstwa królowi Prus, Fryderyk Wilhelm II przyznał mu status drugiego najwyższego odznaczenia w Królestwie Prus.
Klasy
Początkowo order miał jedną klasę, jednak w 1810 roku podzielono go na trzy klasy. W 1830 wprowadzono dodatkowe stopnie oraz czwartą klasę. W 1861 roku wprowadzono klasę Wielkiego Krzyża. Od 1874 roku klasy orderu przedstawiały się następująco:
- Krzyż Wielki (Großkreuz)
- I Klasa (I. Klasse)
- II Klasa (II. Klasse)
- III Klasa (III. Klasse)
- IV Klasa (IV. Klasse)
Możliwe były różne kombinacje z dodatkowymi oznaczeniami, takimi jak liście dębowe, miecze czy gwiazdy.
Insygnia
Oznaką większości klas był krzyż kawalerski, emaliowany na biało. W centralnym medalionie znajdował się czerwony orzeł Brandenburgii. Krzyż Wielki miał kształt maltański i zawierał dewizę „Sincere et constanter”. Odznaczenia noszono na białej wstędze z pomarańczowymi paskami, a wojenne odmiany na czarnej wstążce z białymi paskami.
Odznaczeni
Polacy odznaczeni orderem (wybór):
- Józef Poniatowski – I kl.
- Antoni Henryk Radziwiłł
- Józef Rautenstrauch – I kl.
- Józef Kalasanty Szaniawski – II kl.
- Kazimierz Porębski – IV kl.
- Antoni Wilhelm Radziwiłł – Krzyż Wielki
Uwagi
Order Orła Czerwonego przestał być nadawany w 1918 roku, jednak pozostał jako order domowy rodu Hohenzollernów.
Bibliografia
* Maximilian Gritzner, Handbuch der Ritter-und Verdienstorden aller Kulturstaaten der Welt, Leipzig 1893
Kategoria:Pruskie odznaczenia
Kategoria:Ordery domowe
