Olga Boznańska
Olga Helena Karolina Boznańska (1865-1940) była polską malarką i portrecistką, znaną przedstawicielką modernizmu. Po 1898 roku mieszkała w Paryżu, gdzie stała się członkiem szkoły monachijskiej oraz Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”.
Życiorys
Urodziła się w Krakowie jako córka inżyniera Adama Nowiny Boznańskiego i Eugenii de Mondain. Swoją przygodę z rysunkiem rozpoczęła w wieku 6 lat. Kształciła się w monachijskich szkołach artystycznych, a w 1886 roku rozpoczęła naukę w Monachium. Po śmierci matki w 1892 roku wynajęła własną pracownię i zaczęła odnosić sukcesy, zdobywając medale na wystawach w Wiedniu i Londynie.
W 1898 roku przeprowadziła się do Paryża, gdzie zorganizowała swoją pierwszą indywidualną wystawę. Jej prace były wystawiane w Pittsburghu, a rząd francuski zakupił kilka jej obrazów do zbiorów państwowych. W 1914 roku jej sława zaczęła maleć, a głównym źródłem utrzymania stał się czynsz z krakowskiej kamienicy.
Twórczość
Boznańska była znana przede wszystkim jako portrecistka. Jej prace charakteryzowały się analizą psychologiczną portretowanych postaci, a także specyficzną paletą barw. W przeciwieństwie do impresjonistów, nie malowała w plenerze, koncentrując się na wnętrzach pracowni i psychologii postaci.
Styl i technika
Artystka stosowała technikę nanoszenia farby małymi dotknięciami pędzla, co nadawało jej pracom specyficzną mglistość. Jej styl, zaliczany do postimpresjonizmu, różnił się od impresjonizmu, gdyż koncentrowała się na wewnętrznej prawdzie portretów, a nie na ulotności chwili.
Wybrane dzieła
- Anemony, 1901
- Autoportret z japońską parasolką, 1892
- Dziewczynka z chryzantemami, 1894
- Portret Gabrieli Reval, 1912
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1938)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1924)
- Złoty Wawrzyn Akademicki (1936)
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (1912)
Upamiętnienie
Boznańska jest patronką wielu ulic w Polsce, a w 2006 roku odsłonięto jej popiersie w Kielcach. W 2016 roku Narodowy Bank Polski wydał srebrną monetę z jej wizerunkiem, a w 2025 roku Sejm RP ustanowił Rok Olgi Boznańskiej.
