Okres wegetacyjny
Okres wegetacyjny to czas w roku, w którym roślinność ma odpowiednie warunki do rozwoju, charakteryzujące się wystarczającą ilością wilgoci i ciepła. W tym czasie zachodzą dynamiczne procesy rozwojowe w roślinach.
W różnych klimatach czynniki ograniczające okres wegetacyjny są zróżnicowane:
- Strefa gorąca: głównym ograniczeniem jest pora sucha.
- Strefa podzwrotnikowa: ogranicza zarówno pora sucha, jak i niskie temperatury.
- Strefa umiarkowana i górska: najważniejszym czynnikiem jest temperatura; spadki poniżej zera uniemożliwiają rozwój roślin.
W Polsce okres wegetacyjny definiowany jest jako liczba dni z średnią dobową temperaturą powyżej 5 °C. Zwykle trwa od ostatnich wiosennych przymrozków do pierwszych przymrozków jesiennych. Początek okresu wegetacyjnego związany jest z zakwitanie leszczyny, kaczeńca oraz podbiału, a koniec z opadaniem liści kasztanowca i brzozy.
W ostatnich latach obserwuje się wydłużenie okresu wegetacyjnego w Polsce, co jest związane z globalnym ociepleniem. Dane z lat 1991-2020 pokazują, że temperatury są wyższe niż w wcześniejszych dekadach.
Regionalne różnice w Polsce
W Polsce okres wegetacyjny zaczyna się w różnych terminach w zależności od regionu:
- Południowy zachód: średnio przed 23 marca (np. Szczecin, Wielkopolska).
- Suwalszczyzna: najpóźniej po 2 kwietnia.
- Góry: początek w maju, na Śnieżce około 20 maja, a na Kasprowy Wierchu 31 maja.
Kończenie okresu wegetacyjnego również różni się w zależności od regionu:
- Góry: najwcześniej 11 września na Kasprowym Wierchu.
- Niziny: najpóźniej po 11 listopada wzdłuż wybrzeża Bałtyku i doliną Odry.
Średnia długość okresu wegetacyjnego w latach 1991-2020 wynosiła od 212 dni w Suwałkach do 255 dni w Legnicy i Szczecinie. W górach okres ten był znacznie krótszy, wynosząc średnio 109 dni na Kasprowym Wierchu i 126 dni na Śnieżce.
