„`html
Odporyszów – Charakterystyka
Odporyszów to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie małopolskim, powiecie tarnowskim, w gminie Żabno. W przeszłości była siedzibą gromady, a w latach 1975–1998 należała do województwa tarnowskiego. Znajduje się tu Sanktuarium Matki Boskiej Zwycięskiej, obsługiwane przez księży misjonarzy.
Geografia i lokalizacja
Wieś leży 18 km na północny zachód od Tarnowa, granicząc z Morzychną, Sieradzą, Żabnem oraz częściami wsi Wielopole. Przez Odporyszów przebiega droga wojewódzka.
Środowisko naturalne
Odporyszów znajduje się na wysokości 224 m n.p.m. w obrębie Płaskowyżu Tarnowskiego. Region charakteryzuje się żyznymi glebami i sprzyjającymi warunkami do uprawy roślin. W okolicy płynie rzeka Dunajec.
Klimat
Obszar Odporyszowa ma klimat umiarkowanie wilgotny, z długim okresem wegetacyjnym, co sprzyja uprawom warzyw i zbóż.
Historia
Historia Odporyszowa sięga XIV wieku, kiedy to po raz pierwszy wspomniano o wsi w dokumentach królowej Jadwigi. Miejscowość była wielokrotnie najeżdżana, a podczas „potopu szwedzkiego” stała się miejscem kultu dzięki obronie mieszkańców.
Postać Jana Wnęka
Jan Wnęk, lokalny rzeźbiarz, jest znany z pionierskich prób lotniczych w latach 1866-1869. Jego osiągnięcia nie zostały jednak uznane w historii awiacji.
Sanktuarium Matki Boskiej Zwycięskiej
Kościół pw. św. Małgorzaty, istniejący od XV wieku, został przekształcony w sanktuarium po zwycięstwie nad Szwedami. W 1714 roku konsekrowano nową świątynię, która stała się miejscem licznych pielgrzymek.
XX wiek i II wojna światowa
Okres okupacji niemieckiej był trudny dla mieszkańców Odporyszowa, z ograniczeniami w edukacji oraz przymusowymi pracami. Po wojnie nastąpiły zmiany społeczne i kulturowe, a wielu mieszkańców emigrowało w poszukiwaniu lepszej przyszłości.
Atrakcje turystyczne
- Kościół z przełomu XVII i XVIII wieku
- Muzeum Parafialne im. Jana Wnęka
- Kapliczki Siedmiu Boleści
- Ośrodek Fundacji DEMOS
Ludzie związani z Odporyszowem
- Wojciech Augustyński – powstaniec styczniowy
- Jan Wnęk – rzeźbiarz i wynalazca
- Stanisław Morgenstern – duchowny i poseł
„`