Odczynnik Neßlera
Odczynnik Neßlera, znany jako tetrajodortęcian(II) potasu (K2[HgI4]), jest zasadowym roztworem stosowanym głównie do wykrywania jonów amonowych (NH4+). Badania należy przeprowadzać w roztworach alkalicznych lub obojętnych, ponieważ kwasy rozkładają ten odczynnik do HgI2. Opracował go niemiecki chemik Julius Neßler (1827–1905).
Przygotowanie odczynnika
Odczynnik Neßlera można przygotować na dwa sposoby:
- Rozpuszczenie jodku rtęci(II) (HgI2) w roztworze jodku potasu (KI) i alkalizacja przy użyciu wodorotlenku potasu (KOH).
- Dodanie jodku potasu do roztworu chlorku rtęci(II) (HgCl2) i dalsza alkalizacja stałym wodorotlenkiem potasu.
Odczynnika nie należy przechowywać przez długi czas.
Oznaczanie jonów amonowych
Próba Neßlera, obok metody indofenolowej, jest jedną z kluczowych metod oznaczania amoniaku i soli amonowych. W wyniku reakcji z jonami amonowymi powstaje jodek zasady Millona, co objawia się żółtym zabarwieniem roztworu lub brunatnym osadem w przypadku wyższych stężeń. Reakcja jest bardzo czuła.
Analiza spektrofotometryczna, wykonywana przy długości fal 420–450 nm, pozwala na dokładne określenie stężenia amoniaku lub soli amonowych. Możliwe jest także przeprowadzenie analizy kolorymetrycznej za pomocą kolorymetru Nessleryzer.
Inne zastosowania
Detekcja aldehydów i ketonów
Odczynnik Neßlera może być również używany do wykrywania aldehydów i ketonów, na przykład jako zanieczyszczeń eteru dietylowego, co objawia się słabą opalescencją roztworu przy pozytywnym wyniku.
Preparatyka
Reakcja odczynnika Neßlera z acetylenem prowadzi do wytrącenia bezpostaciowego acetylenku rtęci(II) (HgC2), który może mieć właściwości wybuchowe.
Uwagi
Odczynnik Neßlera jest istotnym narzędziem w analizie chemicznej, szczególnie w kontekście wykrywania jonów amonowych oraz zanieczyszczeń organicznych.
