Oczopląs
Oczopląs (łac. nystagmus) to mimowolne, rytmiczne ruchy gałek ocznych wynikające z braku równowagi w napięciu mięśni ocznych. Może być efektem uszkodzenia przedsionka lub występować jako oczopląs oczny.
Charakterystyka
Oczopląs można opisać poprzez różne cechy, takie jak:
- Postać: poziomy, pionowy, obrotowy, ukośny, poziomo-obrotowy.
- Kierunek: określany według fazy szybkiej.
- Szybkość: wolny, średni, szybki.
- Natężenie:
- I stopnia – występuje tylko przy patrzeniu w kierunku fazy szybkiej.
- II stopnia – występuje przy patrzeniu w kierunku fazy szybkiej oraz na wprost.
- III stopnia – występuje nawet przy patrzeniu w kierunku fazy wolnej.
- Typ: rytmiczny lub wahadłowy.
- Stałość: stały lub przerywany.
- Amplituda: drobno-, średnio- i grubofalisty.
Rodzaje oczopląsów
Oczopląsy można klasyfikować na:
- Oczopląs ośrodkowy: przyczyna w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN).
- Oczopląs obwodowy: przyczyna poza OUN.
- Oczopląs samoistny: może być pochodzenia błędnikowego, ośrodkowego lub ocznego.
- Oczopląs wywołany: indukowany bodźcami cieplnymi, kinetycznymi lub stymulacją galwaniczną.
Oczopląs błędnikowy
Wywoływany przez pobudzenia cieplne lub obrotowe, ma fazy szybką i wolną, gdzie kierunek określa faza szybka.
Oczopląs cieplny
Można go wywołać wprowadzając wodę o różnej temperaturze do przewodu słuchowego, co prowadzi do charakterystycznych ruchów oczu.
Oczopląs optokinetyczny
Występuje podczas obserwacji szybko przesuwających się obrazów, gdzie ruchy oczu dążą do zatrzymania obrazu na siatkówce.
Ruchy nystagmoidalne
Charakteryzują się brakiem wyraźnego zaznaczenia faz, często związane z pobudzeniem OUN.
Leczenie
Możliwe poprzez chirurgiczne ustawienie gałek lub zastosowanie szkieł pryzmatycznych w przypadkach, gdzie oczopląs ma „blokadę” przy pewnym ustawieniu.
Oczopląs symulowany
Około 8% populacji studenckiej potrafi wywołać oczopląs na zawołanie. Oczopląs ten przypomina wahadłowy, lecz nie może być utrzymywany dłużej niż 25 sekund.
