Oczlik (Cyclops)
Oczlik, znany pod nazwą łacińską Cyclops, to rodzaj skorupiaków z rodziny Cyclopidae. Ich nazwa wywodzi się od mitycznego Cyklopa, co jest związane z posiadaniem dużego oka. Oczliki osiągają długość od 0,5 do 5 mm i składają się z głowotułowia oraz segmentowanego odwłoka. Charakteryzują się jednym okiem naupliusowym oraz dwiema parami czułków, które pełnią funkcję narządów ruchu.
Oczliki poruszają się skokowo, wykorzystując uderzenia czułków. Nie posiadają serca, a na tułowiu mają pięć par dwu gałęziastych odnóży zakończonych szczecinkami. Ich odwłok kończy się widełkami. Samice noszą dwa pakiety jaj w symetrycznych workach. Oczliki występują głównie w planktonie i stanowią pokarm dla ryb, szczególnie narybku.
Środowisko i zachowanie
Oczliki preferują wody stojące, płycizny przy brzegach rzek oraz zarośnięte zbiorniki wodne. Można je spotkać także w długotrwałych kałużach, co umożliwia im przetrwanie suszy i szerokie rozprzestrzenienie. Większość gatunków żyje wolno, ale niektóre mogą być półpasożytami lub pasożytami, jak np. ergazyloza. Żywią się resztkami roślin, mniejszymi organizmami oraz padliną.
Występowanie w Polsce
W polskich wodach słodkich powszechnie występują dwa gatunki: Cyclops strenuus oraz Cyclops abyssorum. Oczliki są również wykorzystywane w akwarystyce jako pokarm dla ryb, zarówno w formie żywej, jak i mrożonej.
Podział systematyczny
Rodzaj Cyclops obejmuje wiele gatunków, z których niektóre nie są obecnie uznawane. Oto przykłady:
- Cyclops cabanensis (Russki, 1889)
- Cyclops caeruleus (Müller O.F., 1776)
- Cyclops denticulatus (Nicolet, 1849)
- Cyclops ewarti (Brady, 1888)
- Cyclops helleri (Brady, 1878)
- Cyclops kaufmanni (Ulyanin, 1875)
- Cyclops laticauda (Templeton, 1836)
- Cyclops learii (Ulrich, 1902)
- Cyclops ornatus (Poggenpol, 1874)
- Cyclops productus (Müller O.F., 1785)
Bibliografia
- Ulrich Einsle: Ruderfußkrebse (Crustacea, Copepoda) z temporären Kleingewässern des westlichen Bodenseegebietes, 1996.
- Wilfried Stichmann: Kosmos Naturführer, Kosmos Verlag.
- Benedykt Halicz (red.), Mały słownik biologiczny, PW Wiedza Powszechna, Warszawa 1965.
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, tom 8.
