Ochrona czynna przyrody
Ochrona czynna to metoda ochrony przyrody stosowana w rezerwatach i parkach narodowych, która pozwala na podejmowanie działań ingerujących w naturalne procesy, jeśli zajdzie taka potrzeba. Jej celem jest utrzymanie lub przywrócenie określonego stanu środowiska, zgodnego z planem ochrony.
Ochrona czynna może obejmować działania konserwatorskie, które są realizowane jedynie w sytuacjach uzasadnionych naukowo. Na przykład, jeśli w rezerwacie pojawią się ekspansywne rośliny, które zagrażają lokalnej flory, można je usunąć. Każde działanie musi być poprzedzone analizą naukową i nie powinno być podejmowane bez potrzeby.
Rodzaje ochrony czynnej
W rezerwatach i parkach narodowych stosowane są różne formy ochrony czynnej, w tym:
- Stabilizacja – utrzymanie istniejących warunków.
- Renaturyzacja – przywrócenie wcześniejszych warunków.
- Kreacja – przebudowa istniejących warunków.
- Eksperyment – działania mające na celu rozwiązanie problemów naukowych.
Jeżeli naturalne procesy prowadzą do osiągnięcia celów ochrony bez potrzeby ingerencji, ochrona czynna może ograniczać się do umożliwienia przebiegu tych procesów. Taki stan określa się jako ochrona zachowawcza lub ochrona czynna zerowa, co zbliża ją do ochrony ścisłej, ale z możliwością przyszłej interwencji.
Ochrona czynna obejmuje również restytucję gatunków zwierząt i roślin, co jest istotnym elementem działań na rzecz zachowania bioróżnorodności.