Obrona Port Artur
Obrona Port Artur była jednym z kluczowych starć podczas wojny rosyjsko-japońskiej (1904–1905). Port Artur, obecnie Lüshun, był główną bazą morską rosyjskiej floty wojennej na Pacyfiku od 1898 roku. Od lipca 1904 do stycznia 1905 roku toczyły się tam intensywne walki lądowe.
Historia bazy
Port Artur został zdobyty przez Japończyków w 1894 roku podczas wojny japońsko-chińskiej, jednak po zakończeniu konfliktu, w wyniku nacisków Rosji, Niemiec i Francji, Japonia zwróciła terytorium Chinom. Wkrótce potem Rosja wydzierżawiła Port Artur oraz część półwyspu Kwantung na 25 lat.
Siły i dowódcy
W momencie ataku na Port Artur rosyjska flota składała się z:
- 7 pancerników (przeddrednotów): „Pietropawłowsk”, „Sewastopol”, „Połtawa”, „Pierieswiet”, „Pobieda”, „Cesariewicz”, „Retwizan”
- 1 krążownika pancernego: „Bajan”
- 5 krążowników pancernopokładowych
- Dodatkowe jednostki: 4 kanonierki, 25 niszczycieli, 2 kanonierki torpedowe i 2 stawiacze min
Na początku wojny dowódcą eskadry był wiceadmirał Oskar Stark, a najwyższą władzę sprawował admirał Jewgienij Aleksiejew. Rosyjskie działania w porcie ograniczały się do lżejszych okrętów prowadzących rozpoznanie i stawiających miny.
Przebieg walk
W ciągu walk w Port Artur rosyjska flota poniosła znaczne straty. Na minach zatonęły m.in. japońskie jednostki, jednak także rosyjskie okręty, w tym kanonierki i niszczyciele. Po upadku Port Artur, dowództwo wysłało na pomoc Drugą Eskadrę Pacyfiku, która, niestety, nie dotarła na czas.
Konsekwencje
Po podpisaniu traktatu pokojowego w Portsmouth we wrześniu 1905 roku, Japonia uzyskała kontrolę nad półwyspem Guandong oraz Port Artur. Większość rosyjskich okrętów, w tym pancerniki, zostały podniesione i wcielone do japońskiej marynarki, z niektórymi z nich sprzedanymi Rosji w czasie I wojny światowej.
Bibliografia
- Siergiej A. Bałakin: „Morskije srażenija russko-japonskoj wojny 1904-1905”
- Siergiej A. Bałakin: „Bronienosjec 'Retwizan’”
- W.J. Kriestianinow, S.W. Mołodcow: „Bronienoscy tipa Pierieswiet”
