Matka Boża Sokalska
Matka Boża Sokalska to obraz przedstawiający Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem Jezus, czczony pierwotnie w kościele bernardynów w Zabużu pod Sokalem. Oryginał obrazu spłonął w 1843 roku, jednak w Polsce istnieją jego kopie.
Historia obrazu
Obraz powstał prawdopodobnie w XIV wieku i został namalowany przez litewskiego artystę Jana Wężyka. Legendy głoszą, że artysta stworzył go jako kopię Matki Boskiej Częstochowskiej, będąc ślepym i błagając Maryję o uzdrowienie. Wizerunek został umieszczony w kościele Dziewicy Maryi przy klasztorze bernardynów w Sokal.
Pierwszy udokumentowany cud miał miejsce w 1591 roku, kiedy książę Stanisław Radziwiłł przyprowadził swoją chorą córkę Elżbietę przed oblicze Matki Bożej, która natychmiast ozdrowiała. Inna historia z 1709 roku dotyczy Anieli Polanowskiej, która po wypadku z koniem zdołała uratować się wzywając Matkę Bożą Sokalską.
Podczas powstania Chmielnickiego, Kozacy i Tatarzy mieli ujrzeć anielskie zastępy prowadzone przez Matkę Bożą, co skłoniło ich do przerwania oblężenia. Wieść o cudzie dotarła do wielu szlachciców, którzy pragnęli być pochowani w katakumbach bernardyńskiego klasztoru w Zabużu.
Obraz Matki Bożej Sokalskiej został ukoronowany przez arcybiskupa lwowskiego Jana Skarbka 8 września 1724 roku, co stanowiło czwarte takie wydarzenie na ziemiach Rzeczypospolitej. Z tej okazji ks. Jan Twardowski napisał modlitwę związaną z wizerunkiem.
Po przejęciu terenu przez Sowietów, pierwotny kościół w Sokalu został przekształcony w więzienie. Zakład karny funkcjonował aż do 1991 roku, kiedy Ukraina odzyskała niepodległość. W 2012 roku zabudowania spłonęły w pożarze.
Współczesne miejsca kultu
Obecnie głównym ośrodkiem kultu Matki Bożej Sokalskiej jest Hrubieszów. Kopie obrazu czczone są również w:
- kościele św. Bernardyna w Krakowie
- kaplicy w pobernardyńskim kościele św. Anny w Warszawie
- kościele Narodzenia NMP w Ustianowej
Kościół w Ustianowej jest szczególnie związany z przesiedleńcami z Sokala i okolic.
