Nowogródek
Nowogródek (biał. Nawahrudak) to miasto w obwodzie grodzieńskim na Białorusi, siedziba administracyjna rejonu nowogródzkiego. W 2018 roku liczyło około 29,4 tys. mieszkańców. Miasto ma bogatą historię, sięgającą X wieku, kiedy to było centrum osadnictwa w regionie.
Historia
Nowogródek został założony w drugiej połowie X wieku. W XII wieku otoczono go wałem, a mieszkańcy utrzymywali się z myślistwa i rolnictwa. W późniejszych wiekach miasto było pod wpływem różnych władców, w tym Mendoga, który uczynił je stolicą Litwy. W 1511 roku Zygmunt I Stary nadał mu prawa magdeburskie.
Okres I Rzeczypospolitej
Po unii lubelskiej w 1569 roku, Nowogródek stał się miejscem obrad Trybunału Głównego. W XVII wieku miasto stało się centrum religijnych debat, a w XVIII wieku przeżywało kryzysy spowodowane wojnami, co doprowadziło do jego upadku.
Okres zaborów
W 1795 roku Nowogródek został włączony do Rosji. W XIX wieku miasto miało zróżnicowaną strukturę etniczną, z dużą liczbą Żydów i Polaków. Po I wojnie światowej, w 1919 roku, Nowogródek znalazł się w granicach II Rzeczypospolitej, gdzie był najmniejszym miastem wojewódzkim.
II wojna światowa
W czasie II wojny światowej Nowogródek był okupowany przez Niemców. W 1941 roku utworzono getto dla Żydów, które zostało zlikwidowane w 1942 roku. Po wojnie miasto znalazło się w granicach Białoruskiej SRR.
Demografia
W 1817 roku Nowogródek liczył 1571 mieszkańców, a w 2004 roku już 30803. W 2018 roku populacja wyniosła 29424. Miasto charakteryzuje się zróżnicowaną strukturą etniczną, w której Polacy stanowią około 10-15% mieszkańców.
Zabytki
- Zamek w Nowogródku – ruiny z XIII wieku.
- Sobór Świętych Borysa i Gleba – z 1517 roku, z bogatym wystrojem gotyckim.
- Kościół farny – barokowy, z tablicą upamiętniającą zaślubiny Władysława Jagiełły.
- Dworek Mickiewicza – miejsce młodości Adama Mickiewicza, obecnie muzeum.
- Meczet tatarski – z XIX wieku, obecnie czynny.
Współczesność
W 2011 roku w okolicach Nowogródka uruchomiono elektrownię wiatrową. Miasto jest również znane z działalności kulturalnej i edukacyjnej, z Muzeum Adama Mickiewicza, które działa od 1955 roku.
Miasta partnerskie
- Krynica Morska, Polska
- Preny, Litwa
- Leymen, Francja
