Nizaryci: Historia i Znaczenie
Nizaryci, znani także jako asasyni, to współczesny odłam ismailitów, który uznaje linię imamów wywodzącą się od Nizara. Ich historia jest bogata i skomplikowana, a ich wpływ na regiony Bliskiego Wschodu i Azji Centralnej jest znaczący.
Początki Nizaryzmu
Nizaryzm zainicjowany został przez Hasana ibn Sabbaha, który w XI wieku stworzył isma’ilickie państwo w twierdzy Alamut w Iranie. W 1094 roku, po śmierci kalifa Al-Mustansira, jego syn Nizar sprzeciwił się wyborowi młodszego brata na kalifa, co doprowadziło do jego śmierci w 1095 roku. Hasan uznał Nizara za prawowitego imama, co rozpoczęło nowy okres w historii ismailitów.
Walka z Seldżukami
Pierwsze dekady istnienia nizarytów to czas intensywnej walki z sunnickimi Seldżukami. Nizaryci odnosili sukcesy, zdobywając terytoria w Iranie, Iraku i Syrii, a ich taktyki obejmowały skrytobójstwo, co przyczyniło się do ich złą sławę. Mimo początkowych sukcesów, Seldżukowie stopniowo odzyskiwali kontrolę nad regionem, co zmusiło nizarytów do ukrywania się i stosowania takijji.
Rozwój w Syrii i Kultura
W XII wieku, pod przywództwem Raszida ad-Dina Sinana, nizaryci zdobyli znaczenie w Syrii. Krzyżowcy nazywali ich „asasynami”, co miało negatywne konotacje. W Europie ich postać stała się legendą, co przyczyniło się do powstania wielu mitów na ich temat.
Podział i Migracje
Po upadku Alamutu w XIII wieku, nizaryci podzielili się na dwie linie: Muhammad Szahi i Kasim Szahi. Linia Kasim Szahi, reprezentowana przez Aga Chanów, zyskała znaczenie w Indiach, gdzie rozpoczęła się misja nawracania lokalnych społeczności, a ich wyznawcy, zwani chodżami, przyjęli synkretyczne formy islamu.
Odrodzenie i Współczesna Historia
W okresie Odrodzenia Andżudanu, nizaryci zaczęli integrować się z sufizmem, co wpłynęło na ich praktyki religijne. Po przejęciu władzy przez Safawidów w Iranie, nizaryci zostali poddani prześladowaniom. W XIX wieku Aga Chanowie zainicjowali reformy centralizacyjne i modernizacyjne, które miały na celu umocnienie tożsamości nizaryckiej.
Aga Chanowie w XXI wieku
Aga Chan III, będący jednym z najważniejszych przywódców nizarytów, przyczynił się do modernizacji społeczności i poprawy ich statusu. Jego działania miały znaczący wpływ na rozwój edukacji i opieki zdrowotnej wśród nizarytów.
Kultura i Dziedzictwo
Nizaryci pozostają inspiracją w kulturze popularnej, zwłaszcza w grach komputerowych, takich jak seria „Assassin’s Creed”, gdzie ich postacie i historia są przedstawiane w sposób fikcyjny, znacznie odbiegający od rzeczywistości.
Podsumowanie
Nizaryci, jako istotna część historii islamu, przetrwali przez wieki, ewoluując w odpowiedzi na zmieniające się warunki polityczne i społeczne, a ich wpływ jest widoczny do dziś.
