„`html
Nikotyna
Nikotyna to organiczny związek chemiczny należący do alkaloidów pirydynowych, naturalnie występujący w liściach i korzeniach tytoniu szlachetnego (Nicotiana tabacum). Składa się z dwóch pierścieni heterocyklicznych: pirydyny i pirolidyny, z chiralnym atomem węgla w pozycji 2.
Właściwości fizykochemiczne
- Stan skupienia: ciecz
- Rozpuszczalność: mieszalna z wodą, dobrze rozpuszczalna w etanolu, eterze dietylowym i chloroformie
- Temperatura topnienia: -79°C
- Temperatura wrzenia: 246°C
- Aktywność optyczna: -169°
- pKa: pKa1 = 8,02, pKa2 = 3,12
- Okres półtrwania: 2 h
Działanie na organizm
Nikotyna jest silnym agonistą receptorów N-acetylocholinowych. Działa stymulująco w niskich dawkach (1-3 mg), zwiększając wydzielanie adrenaliny. W większych dawkach może prowadzić do zablokowania układu nerwowego, wywołując objawy takie jak halucynacje czy utrata przytomności. Biologiczny okres półtrwania wynosi około 2 godzin, a 70-80% nikotyny metabolizuje się do kotyniny.
Chociaż nikotyna była uważana za substancję niekancerogenną, nowsze badania podważają ten pogląd, sugerując potencjalne właściwości rakotwórcze. Uzależnienie od nikotyny jest związane z podwyższeniem poziomu dopaminy w mózgu.
Historia i zastosowanie terapeutyczne
Nazwa nikotyny pochodzi od Jeana Nicota, który w XVI wieku wprowadził tytoń do Francji. Po raz pierwszy nikotyna została wyizolowana w 1828 roku.
Obecnie prowadzi się badania nad zastosowaniem nikotyny w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Stwierdzono, że nikotyna może poprawiać pamięć krótkotrwałą i koncentrację, a także działać jako antyoksydant, chroniąc komórki mózgu przed uszkodzeniami.
„`
