Nikielin
Nikielin, znany również jako kupfernickel, to rzadki minerał z gromady arsenków, często współwystępujący z annabergitem i arsenopirytem. Jego nazwa pochodzi od francuskiego terminu „nickéline”, który odnosi się do dominującego składnika chemicznego – niklu.
Nazwa i historia
Nazwę „nikielin” wprowadzono w 1832 roku przez francuskiego mineraloga François Beudanta. Zastąpiła ona wcześniejsze określenie „kupfernickel”, używane od 1694 roku przez niemieckiego alchemika Urbana Hjärnego. Termin odnosił się do miedzi i nawiązywał do złośliwego gnoma, co odzwierciedlało trudności w ekstrakcji niklu z minerału, który przypominał miedź. W 1751 roku Axel Cronstedt wyizolował nikiel z nikieliny znalezionej w szwedzkiej kopalni w Los.
Charakterystyka
Nikielin występuje zazwyczaj w formie skupień ziarnistych, zbitych lub groniastych, a czasem w postaci dendrytów. Jest kruchy i nieprzezroczysty, zawiera około 44% niklu, a także domieszki kobaltu, żelaza, antymonu i siarki.
Występowanie
Nikielin znajduje się w złożach magmowych, często w towarzystwie innych siarczków i arsenków, oraz w hydrotermalnych żyłach kruszcowych. Główne lokalizacje występowania obejmują:
- Argentyna – La Rioja
- Kanada – Cobalt w Ontario
- USA – Franklin w New Jersey
- Algieria – Bou Azer
- Japonia
- Niemcy
- Czechy
W Polsce nikielin występuje w dolnośląskich łupkach miedzionośnych, łupkach ogniotrwałych w okolicach Nowej Rudy, oraz w Kowarach i okolicach Kamiennej Góry.
Zastosowanie
- W przemyśle jako podrzędna ruda niklu (około 44% Ni)
- Interesujący dla wyspecjalizowanych kolekcjonerów
