Nike z Olimpii
Nike z Olimpii, znana również jako Lecąca Nike, to marmurowy posąg bogini zwycięstwa wykonany przez Pajoniosa z Mende około 420 p.n.e. Został stworzony na zamówienie Meseńczyków jako dar dziękczynny dla Zeusa po zwycięskiej bitwie ze Spartą. Obecnie znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Olimpii.
Historia odkrycia
Posąg został odkryty przez niemiecką ekspedycję podczas wykopalisk w Olimpii w grudniu 1875 i styczniu 1876 roku. Zachowane fragmenty rzeźby są przechowywane w miejscowym muzeum.
Opis posągu
Posąg przedstawia Nike w locie, co jest innowacją w sztuce greckiej. Jej postać opina peplos, który zsunął się z lewego ramienia, odsłaniając pierś i nogę. Nike trzymała w dłoniach płaszcz, który unosił się na wietrze. Pozostałości polichromii wskazują, że peplos był czerwony, a włosy czarne. Do dziś nie zachowały się twarz, skrzydła, przedramiona, dłonie oraz płaszcz. U stóp postaci znajdował się orzeł, którego przetrwała jedynie głowa.
Rzeźba została wykonana z marmuru paryjskiego. Jej wysokość, w zależności od źródła, waha się od 1,98 m do 2,90 m. Jest to najstarszy znany posąg Nike w greckiej sztuce.
Piedestał
Posąg umieszczony był na dziewięciometrowym piedestale z sześciu bloków, usytuowanym 30 m na południowy wschód od świątyni Zeusa. Piedestał, o planie trójkąta równobocznego, posiada dwie inskrypcje wotywne. Pierwsza dedykuje posąg Zeusowi przez mieszkańców Mesenii po zwycięstwie nad Lakonią w II wojnie peloponeskiej. Druga inskrypcja z ok. 135 p.n.e. upamiętnia arbitraż między Meseńczykami a Lakończykami.
Rekonstrukcje
Pierwszą rekonstrukcję posągu w skali 1:5 wykonał w 1883 roku niemiecki rzeźbiarz Richard Grüttner. Na podstawie znalezionych fragmentów stworzył szkice i model gipsowy posągu. W późniejszych latach rzeźbiarz Oskar Rühm wykonał kolejny model, wzorując się na pracy Grüttnera.
