Nieświadomość zbiorowa

Nieświadomość zbiorowa

Nieświadomość zbiorowa to koncepcja stworzona przez Carla Gustava Junga, odnosząca się do strukturalnej części ludzkiej psychiki. Zawiera archetypy oraz podstawowe wzorce reagowania i myślenia, stanowiąc fundament dla indywidualnej nieświadomości. Można ją porównać do morza, w którym porusza się statek świadomego „ja” (ego).

Pochodzenie

Nieświadomość zbiorowa kształtowała się przez ewolucję człowieka, na podstawie doświadczeń przekazywanych przez pokolenia. Wyraża się w mitach, sztuce, obyczajach oraz marzeniach sennych. Jung opisał ją jako odpowiednik mitycznej krainy przodków, a proces odkrywania jej głębszych warstw porównał do podróży do krainy cieni.

Ewolucja

Jung uważał, że nieświadomość zbiorowa ewoluuje w miarę rozwoju kultury, podobnie jak jednostka przechodzi przez różne fazy rozwoju.

Badania Junga

Jung potwierdził istnienie nieświadomości zbiorowej poprzez swoje sny z lat 1913-1914, które przewidywały wydarzenia związane z I wojną światową. Zauważył również, że jego stany depresyjne i schizofreniczne zbiegły się z masowymi zaburzeniami psychicznymi w czasie wojny. Zainteresowanie Junga tematyką nieświadomości inspirowały również różne tradycje duchowe, takie jak kundalinijoga czy tantra.

Badania Campbella

Joseph Campbell, mitograf i antropolog, dostarczył argumentów na rzecz istnienia nieświadomości zbiorowej, wskazując na wspólne cechy mitów w różnych kulturach. Sceptycy zauważają jednak, że mogą one wynikać z podobnych ludzkich problemów, a dotąd nie znaleziono dowodów neurologicznych na jej istnienie.

Odpowiedniki dalekowschodnie

• W buddyzmie tybetańskim odpowiednikiem nieświadomości zbiorowej jest termin ālāyavijñāna, oznaczający „(Jedyny-)Umysł”, charakteryzowany jako wieczny i niewidzialny.
• W hinduizmie Jung wskazywał na termin buddhi, oznaczający „czysty intelekt”, jako analogię do nieświadomości zbiorowej.

Nieświadomość zbiorowa pozostaje kluczowym pojęciem w psychologii, oferując wgląd w wspólne ludzkie doświadczenia i archetypy, które kształtują nasze zachowanie i myślenie.