Neurotoksyny
Neurotoksyny to substancje, które oddziałują na układ nerwowy i mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, w tym do śmierci, zwłaszcza w przypadku wysokich dawek.
Objawy zatrucia
Zatrucie neurotoksynami objawia się między innymi:
- drżeniem mięśni
- oszołomieniem
- brakiem akomodacji oczu
- ciężkim oddechem
- drgawkami
Naturalne źródła neurotoksyn
Neurotoksyny występują w organizmach takich jak mikroorganizmy, rośliny oraz zwierzęta.
Sinice
Sinice produkują neurotoksyny, które są mniej powszechne niż toksyny wpływające na wątrobę. Do najważniejszych neurotoksyn sinicowych należą:
- Alkaloidy, takie jak anatoksyna-a i homoanatoksyna-a
- β-metyloamino-L-alanina (BMAA)
Charakterystyka wybranych neurotoksyn
Anatoksyna-a
Anatoksyna-a, alkaloid podobny do tropanu, wiąże się z receptorami acetylocholinowymi, co prowadzi do paraliżu mięśni oddechowych. Dawka śmiertelna (LD50) dla myszy wynosi 200 μg/kg.
β-Metyloamino-L-alanina (BMAA)
BMAA to niebiałkowy aminokwas, który może wpływać na struktury białkowe i działać jako agonista kwasu glutaminowego. Jest silnie bioakumulowany, co może przyczyniać się do rozwoju neurodegeneracyjnych chorób.
Botulina
Botulina, zawierająca białka, ma bardzo niską dawkę śmiertelną (około 1 μg/kg doustnie). Działa poprzez blokowanie wydzielania acetylocholiny, co prowadzi do paraliżu.
Saksitoksyna i jej pochodne
Saksitoksyny są alkaloidami, które mogą prowadzić do zatrucia zarówno przez kontakt z glonami, jak i spożycie zanieczyszczonych owoców morza. Objawy zatrucia mogą wystąpić po kilkudziesięciu minutach. Saksitoksyny blokują kanały jonowe, co skutkuje paraliżem mięśni. Dawka śmiertelna (LD50) wynosi 10 μg/kg przy podaniu dootrzewnowym.
Podsumowując, neurotoksyny stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i mogą prowadzić do ciężkich objawów oraz śmierci w wyniku ich działania na układ nerwowy.