„`html
Neuron – podstawowy element układu nerwowego
Neuron, czyli komórka nerwowa, jest elektrycznie pobudliwą komórką odpowiedzialną za przetwarzanie i przewodzenie informacji w postaci sygnałów elektrycznych. Neurony tworzą sieci neuronowe, umożliwiając komunikację w układzie nerwowym, zwłaszcza w mózgu i rdzeniu kręgowym.
Budowa neuronu
Typowy neuron składa się z ciała komórki (perykarion) oraz wypustek nerwowych: dendrytów i aksonu.
Dendryty
Dendryty są silnie rozgałęzione i odpowiadają za odbieranie informacji z innych neuronów poprzez synapsy. Mogą stanowić do 90% powierzchni neuronu.
Aksony
Akson, zazwyczaj pojedynczy, przewodzi impulsy nerwowe do synaps. Może być otoczony osłonką mielinową, co przyspiesza przewodzenie sygnałów. Na końcu aksonu znajdują się kolbki, gdzie kontaktuje się z innymi neuronami.
Wielkość neuronów
Różnice w rozmiarze neuronów są znaczne; typowy neuron ludzki ma średnicę około 20 μm.
Funkcjonowanie neuronów
Podstawową funkcją neuronów jest przewodzenie impulsów nerwowych, które są gwałtownymi zmianami potencjału błony komórkowej. Neuron można podzielić na cztery strefy:
- Strefa wejścia: dendryty i ciało komórki.
- Strefa inicjacji: początkowy odcinek aksonu.
- Strefa przewodzenia: akson.
- Strefa wyjścia: synapsy na zakończeniach aksonu.
Potencjały neuronu
W stanie spoczynku potencjał wewnętrzny neuronu wynosi około -70 mV. Pobudzenie neuronu prowadzi do powstania potencjału czynnościowego, który jest krótkotrwałą zmianą polaryzacji błony komórkowej.
Rodzaje neuronów
Neurony można klasyfikować według:
- Struktury: jednobiegunowe, pseudojednobiegunowe, dwubiegunowe, wielobiegunowe.
- Długości aksonów: neurony typu Golgi I (długie) i Golgi II (krótkie).
- Funkcji: czuciowe, ruchowe, kojarzeniowe.
Liczba neuronów w organizmach
Szacuje się, że ludzki mózg zawiera około 1,5-1,6 x 1011 neuronów, a największa ich liczba znajduje się w móżdżku. Przykładowo, muszka owocowa ma około 100 000 neuronów, a modelowy organizm C. elegans – jedynie 302 neurony.
Podsumowanie
Neurony są kluczowymi komórkami w układzie nerwowym, mającymi istotne znaczenie dla przetwarzania i przekazywania informacji. Ich budowa i funkcjonowanie są złożone, co pozwala na efektywną komunikację w organizmach.
„`