Nerw trójdzielny
Nerw trójdzielny (V) to największy nerw czaszkowy, który ma charakter mieszany – czuciowy i ruchowy. Pochodzi z I łuku skrzelowego i składa się z włókien czuciowych oraz ruchowych.
Źródła włókien
Włókna czuciowe dominują w strukturze nerwu i są utworzone przez aksony komórek zwoju trójdzielnego. Wnikają one do jąder czuciowych pnia mózgu:
- Jądro pasma śródmózgowego – czucie proprioceptywne
- Jądro czuciowe główne – czucie epikrytyczne (dotyk, ucisk)
- Jądro pasma rdzeniowego – czucie protopatyczne (ból, ciepło, zimno)
Włókna ruchowe rozpoczynają się w jądrze ruchowym w moście i kierują się do nerwu żuchwowego (V3).
Przebieg i zakres unerwienia
Nerw trójdzielny wychodzi z mostu dwoma korzeniami: czuciowym i ruchowym. Korzeń czuciowy tworzy zwój trójdzielny (Gassera), podczas gdy korzeń ruchowy dołącza do nerwu żuchwowego. Od zwoju odchodzą trzy główne gałęzie:
- Nerw oczny (V1)
- Nerw szczękowy (V2)
- Nerw żuchwowy (V3)
Nerw oczny (V1)
Nerw oczny jest nerwem czuciowym, który unerwia skórę głowy powyżej szpary powiekowej i boczną powierzchnię nosa. Opuszcza czaszkę przez szczelinę oczodołową górną i dzieli się na trzy gałęzie:
- Nerw łzowy – unerwia gruczoł łzowy
- Nerw czołowy – unerwia skórę czoła i powiekę górną
- Nerw nosowo-rzęskowy – unerwia kąt oka oraz rogówkę
Nerw szczękowy (V2)
Nerw szczękowy jest czuciowy i unerwia skórę poniżej szpary powiek oraz powyżej szpary ust. Opuszcza czaszkę przez otwór okrągły i oddaje trzy gałęzie:
- Nerw jarzmowy – unerwia policzek
- Nerw podoczodołowy – unerwia zatokę szczękową oraz zęby górne
- Nerwy skrzydłowo-podniebienne – zaopatrują podniebienie twarde i jamę nosową
Nerw żuchwowy (V3)
Nerw żuchwowy jest nerwem czuciowo-ruchowym, unerwiającym skórę poniżej szpary ust oraz mięśnie żucia. Opuszcza czaszkę przez otwór owalny i oddaje kilka gałęzi:
- Gałąź oponowa – unerwia oponę twardą
- Grupa przednia – zawiera nerwy ruchowe do mięśni żucia
- Grupa tylna – unerwia czuciowo ⅔ przednie języka oraz dolne zęby
Nerw żuchwowy prowadzi także włókna do ślinianki przyusznej.
